1971 İzmir Akdeniz Oyunları: Büyük İmtihan

Öncü E.

SPORMETRE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ, cilt.18, ss.1-20, 2020 (Hakemli Dergi)

Özet

Akdeniz Oyunları dört yılda bir düzenlenen bölgesel ve Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) yönetmeliklerine uygun statüye sahip çok sporlu bir organizasyondur. İlki 1951’de İskenderiye (Mısır)’de yapılan Akdeniz Oyunları’na Türkiye, 1971’de İzmir’de ve 2013’te Mersin’de olmak üzere iki kez ev sahipliği yapmıştır. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk elli yılında düzenlemiş olduğu en önemli uluslararası spor organizasyonu olan 1971 İzmir Akdeniz Oyunları şimdiye kadar spor tarihçileri tarafından önemi derecesinde ele alınmamıştır. Türkiye’nin Oyunlar’a ev sahipliği sürecinden Oyunlar’ın sonuna kadar olan yaklaşık beş yıllık süreci inceleyen bu çalışma belgesel ve betimsel bir incelemedir. Araştırmada IOC, Uluslararası Akdeniz Oyunları Komitesi (ICMG), Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi (TMOK), 1971 İzmir Akdeniz Oyunları Komitesi resmi belge ve yayınları taranmış; eski IOC Başkanı Avery Brundage (1952-1972)’ın özel arşivinden ilgili belgeler derlenmiştir. Orijinal kaynaklar anlatıda yeniden inşa (reconstruction) amacından daha çok sunuş/sahneleme (representation) amaçlı kurgulanmış; yapılan kapsamlı gazete incelemeleri (Cumhuriyet ve Milliyet) verilerin ve belgelerin değerlendirilmesinde dönemin Türkiye’sinin sosyo-kültürel ve sportif açılardan eleştirel kurama yakın bir sahnelenmesi işlevini görmüştür. Bu çalışmanın amacı İzmir Akdeniz Oyunları çerçevesinde gözlemlenen iki sorunsala cevap aramak olmuştur. Birincisi, Türkiye’nin kısa süreli organizasyonlarda Cumhuriyet’in kurucu felsefesinin temel taşlarından olan milli seferberlik ve kurumsal akıl/devlet aklı (raison d’etat) çerçevesinde hareket edip başarılı olup olamadığıdır. İkinci sorunsal ise sportif ve idari açıdan Türkiye’nin Cumhuriyet’in kuruluşundan beri insan sermayesine verdiği önem ve yaptığı yatırımın, süreklilik arz eden çağdaşlaşma idealinde, spor eğitimi, kültürü ve yönetiminde hedeflerine ulaşıp ulaşmadığıdır. Cumhuriyet’in ellinci yılına girerken İzmir Akdeniz Oyunları bu açılardan Türkiye için büyük bir imtihan olmuştur.

1971 IZMIR MEDITERRANEAN GAMES: THE BIG TEST Abstract: The International Mediterranean Games (ICMG) is a multi-sport event celebrated every four years under the aegis of the International Olympic Committee (IOC), and sanctioned by the IOC rules. The first Mediterranean Games were held in Alexandria (Egypt) in 1951, and since then Turkey participated in its all versions and hosted the games twice, first in Izmir in 1971 and recently in 2013 in Mersin. Albeit being the most important international multi-sport organization hosted by Turkey in the first fifty years of the Turkish Republic, the sports historians have not paid the deserved attention to 1971 Izmir Games. This study, which covers roughly the five years between 1967 and 1971, presents a documentary and descriptive account of the candidacy, preparations and the hosting stages of the Izmir Games. Numerous official documents, reports, bulletins and publications of the IOC, ICMG, Turkish National Olympic Committee, and Izmir Games Organization Committee (COJMI/IMGOC) as well as the personal archives of the former IOC President Avery Brundage (1952-1972) were compiled and reviewed in order to design a comprehensive picture of the Izmir Games. Following the approach that history narratives are rather representations of the past than its reconstruction, in this rather short essay, the extensive scan of the Turkish daily newspapers Cumhuriyet and Milliyet complemented the spotlights on sports and socio-cultural aspects of Turkey. The purpose of this study, in this respect, to delve into two problematic areas of the early Republic in such big events like the Mediterranean Games. First is to what extent Turkey could/can accomplish success in the organization of such events by clinging to the national mobilization and raison d’etat or institutional efficiency framed by the founding philosophy of the Republic i.e. rationality and modernizaton efforts in nation-building. Second is to what degree Turkey fulfilled its ambitions of establishing a sound base in sports education, culture and management in concert with its reliance and investment on its human capital. 1971 Izmir Mediterranean Games was a much-waited test for these issues. The result was satisfactory.