Akademik Veri Yönetim Sistemi
3. INTERNATIONAL EUROPE SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION CONGRESS, Tirane, Arnavutluk, 23 Kasım - 30 Aralık 2025, ss.76-78, (Özet Bildiri)
Temporomandibular eklem osteoartriti (TMEOA), sistemik ve lokal etmenlerle ilişkili, dejeneratif değişikliklerle karakterize kronik bir hastalıktır. Sistemik faktörlerin eklem biyomekaniği ve metabolizması üzerindeki etkileri aracılığıyla inflamatuar yanıtı ve metabolik dengeyi değiştirebildiği, bu durumun eklem homeostazını bozabileceği düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı, dejeneratif eklem hastalığı olan hastalarda sistemik komorbiditelerin dağılımını belirlemek ve bu ilişkileri literatürdeki bulgularla karşılaştırarak değerlendirmektir. Çalışmada 2019-2023 yılları arasında elde edilmiş panoramik görüntüler retrospektif olarak taranmıştır. Dejeneratif eklem hastalığıyla uyumlu bulguları olan 2364 hastanın sistemik durumları değerlendirilmiştir. İstatistiksel analizler Stata 17.0 programında yapılmış olup; değerlendiriciler arası ve içi uyum ağırlıklandırılmış Kappa analiziyle hesaplanmıştır. Sistemik komorbiditeler ve kullanılan ilaçlar frekans analizleriyle değerlendirilmiş, anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edilmiştir. Sistemik komorbiditelerin ve kullanılan ilaçların dağılımı incelendiğinde; endokrin-metabolik (Tip 1 DM %0.55 (n=13), Tip 2 DM %6.61 (n=155), hipertiroidi %0.64 (n=15), hipotiroidi %7.03 (n=165), osteoporoz %0.47 (n=11)), kardiyovasküler (aritmi %0.26 (n=6), miyokard infarktüsü %0.64 (n=15), hipertansiyon %18.97 (n=445)), romatolojik (romatoid artrit %2.56 (n=60), ankilozan spondilit %0.51 (n=12), FMF %0.34 (n=8)), nörolojik-psikiyatrik (epilepsi %0.43 (n=10)), kronik sistemik (kronik böbrek yetmezliği %0.68 (n=16), HBV %0.98 (n=23)), onkolojik tedavi öyküsü (radyoterapi %1.32 (n=31), kemoterapi %1.92 (n=45)) ve solunum sistemi (astım %4.13 (n=97)) olarak kaydedilmiştir. İlaç kullanımları ise antiagregan %7.33 (n=172), antikoagülan %1.19 (n=28), antidepresan %8.01 (n=188) ve kortikosteroid %0.21 (n=5) olarak saptanmıştır. En sık birlikte görülen durumlar; hipertansiyon, antidepresan kullanımı ve tiroid disfonksiyonları olmuştur. Bu bulgular, vasküler, nörolojik ve endokrin sistemlerdeki bozuklukların temporomandibular eklemdeki dejeneratif süreçlerle olası bir etkileşimi olabileceğini düşündürmektedir. Literatürde TMEOA’nın sistemik komorbiditelerle geniş örneklemli olarak değerlendirildiği bir çalışmaya rastlanmamıştır; mevcut araştırmalar genellikle belirli sistemik hastalık gruplarına veya temporomandibular bozuklukların geneline odaklanmaktadır. Bu çalışma, TMEOA ile sistemik hastalıklar arasındaki olası ilişkileri inceleyen öncü araştırmalardan biridir. Bulguların doğrulanması ve altta yatan mekanizmaların daha iyi anlaşılabilmesi için prospektif ve klinik temelli ileri çalışmalara ihtiyaç vardır. Anahtar kelimeler: Hastalık, Komorbidite, Osteoartrit, Retrospektif Çalışma, Temporomandibular Eklem