TOPLUMSAL MEKANIN YENİDEN ÜRETİMİ: TRABZON KAVAK MEYDANI VE HÜSEYİN AVNİ AKER STADYUMU


Creative Commons License

KARAKAŞ B. K., gerçek atalay n.

Sanat & Tasarım Dergisi, cilt.13, sa.1, ss.28-50, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 13 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2023
  • Doi Numarası: 10.20488/sanattasarim.1313813
  • Dergi Adı: Sanat & Tasarım Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.28-50
  • Karadeniz Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Trabzon kent merkezinde tarihi spor meydanı olma özelliğiyle eşsiz bir konuma sahip olan Kavak Meydanı, batısında konumlanan Hüseyin Avni Aker Stadyumu’nun inşasıyla bu önemli görevini pekiştirmiştir. 66 yıl hizmet veren stadyumun eski ve yetersiz kaldığı gerekçesiyle 2018 yılında tamamen yıkılması, Kavak Meydanı’nın üstlendiği tarihi spor kimliğini sekteye uğratmıştır. Meydanda uygulanan dönüşüm projesi ile alanın tarihi ve belleği bağlamında toplumsal yeniden üretim süreci başlatılmıştır. Kavak Meydanı ve Stadyumun, tarihsel bağlamda mekânsal üretim sürecine odaklanan çalışmada, yöntem olarak Lefebvre’nin mekânsal üçlü teorisinde yer alan algılanan, tasarlanan ve yaşanan toplumsal mekân ögeleri aracılığıyla mekânsal çözümlemeci bir yaklaşım benimsenmiştir. Kavak Meydanı’nın tarihsel süreçteki gelişimi, kent için önemi ve Hüseyin Avni Aker Stadyumu’nun inşasından yıkımına kadar süreci çok katmanlı fotografik bir okuma ile desteklenmektedir. Stadyumun yıkım süreci ise yıkım söylentilerinin çıktığı 2012 yılından, dönüşüm projesinin ilk etabının tamamlandığı 2021’e kadar ulusal ve yerel basında yer almış elektronik gazete haberlerinde alana dair üretilen projeler ile söylemler üzerinden eleştirel bakış açısıyla tarihsel, toplumsal, politik ve mekânsal bağlamda tartışılmaktadır. Sonuç olarak, toplumsal bir mekân olan Kavak Meydanı’nın dönüşüm projesinde tasarlanan mekânın üretiminde kararsız planlama süreci, kentli katılımının oluşturulamadığı, ‘mekânsal pratik’ ve ‘temsilin mekanı’nın tarihsel değerinin göz ardı edilmesi ile; algılanan, tasarlanan ve yaşanan mekânın diyalektik bağıntısının koparıldığı gözlemlenmektedir.
Kavak Square has a unique location in Trabzon as a historical sports square and reinforced this important task with the construction of Hüseyin Avni Aker Stadium in the west. However, the demolition of the stadium in 2018 due to its age and inadequacy disrupted the historical sports identity of Kavak Square, which had served the city for 66 years. The transformation project implemented in the square initiated the social reproduction process in the context of the history and memory of the area. The study focuses on the spatial production process of Kavak Square and the Stadium in the historical context, and adopts a spatial analytical approach through Lefebvre’s spatial triad theory as a method. A multi-layered photographic reading supports the historical development of Kavak Square, its importance for the city and the process from the construction of Hüseyin Avni Aker Stadium to its destruction. The demolition process from 2012, when rumors of demolition broke out, to 2021, when the first phase of the conversion project was completed, is discussed in the historical, social, political and spatial context with a critical point of view through the discourses and projects produced on the field in the electronic newspaper news that took place in the national and local press. As a result, it is observed that the dialectical relation of the perceived, designed and lived space is broken with the unstable planning process in the production of the space designed in the transformation project of Kavak Square, which is a social space, ignoring the historical value of the ‘spatial practice’ and ‘space of representation’.