Akademik Veri Yönetim Sistemi
Van İnsani ve Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.1, sa.1, ss.76-97, 2021 (Hakemli Dergi)
Bu çalışma 2014 – 2021 yılları arasında Van ilinde gerçekleştirilen yüzey araştırmasının sonuçlarını
kapsamaktadır. Çalışmanın amacı Doğu Anadolu’daki Pleistosen Dönem insan varlığı ve hareketliliğini
anlamaktır. Araştırma yaygın yaya yüzey ve yoğun / detaylı yüzey araştırması olmak üzere iki aşamada
gerçekleştirilmiştir. Yoğun yüzey araştırması çalışmaları Van-Erciş İlçesi’nde Ulupamir Köyü’nün kuzeyinde
yer alan Meydan Dağı obsidiyen yatağı Gürgürbaba Tepesi’nde yapılmıştır. Araştırma sonucunda obsidiyenden
üretilmiş çok sayıda Alt ve Orta Paleolitik dönemlere ait yontmataş kalıntısı tespit edilmiştir. Bölgede
uygulanan tarihlendirme çalışmaları sonucunda buluntu alanındaki lav akıntısı yaklaşık olarak 420.000±24 yıl
öncesine tarihlendirilmiştir. Yontmataş kalıntıların teknolojik ve tipolojik incelemesinin, tarihlendirme
çalışmalarıyla desteklenmesiyle alanın Alt Paleolitik Dönem, Geç Acheulean Kültürü’ne ait olduğu tespit
edilmiştir. Bu durum Van’ın kuzeyinde yer alan Erciş’in, Orta Pleistosen Dönem’in ortalarından itibaren insan
toplulukları tarafından iskân edildiğinin kanıtı olmuştur. Bunun yanı sıra yontmataş kalıntılarının Kafkas
Paleolitik Dönem topluluklarına benzer olması, avcı-toplayıcı toplulukların bölgeler arası hareketliliğinin de
ortaya çıkarılmasını sağlamıştır.
This study presents the results of the survey in Van province during the 2014 – 2021 field seasons.
The purpose of the study is to understand the human existence and mobility of the Pleistocene Period in
Eastern Anatolia. The survey was carried out in two phases: Extensive survey and intensive survey. Intensive
survey was conducted in the obsidian deposits of Meydan Mountain – Gürgürbaba Hill, located to the north
of Ulupamir Village in Van-Erciş district. As a result of the research, a large number of lithic obsidian
materials have been found, which were dated to the Lower and Middle Paleolithic periods. In consequence of
the dating studies in the region, the lava flow in the study area was dated to approximately 420.000±24 years
ago. The technological and typological analysis of the lithic remains supported by dating Studies confirmed
that the period of the survey area is Lower Paleolithic Period, Late Acheulean Culture. These results reveal
that Erciş district located in the north of Van was inhabited by human communities since the Middle of the
Middle Pleistocene Period. On the other hand, the similarity of the lithic remains to the Caucasian Paleolithic
assemblages has also enabled the interregional mobility of hunter-gatherers to be revealed.