Sermayenin Tüketiş Kurgusu: Bereketli Topraklar Üzerinde


Eliuz Ü., Armağan B.

Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, cilt.4, sa.3, ss.206-219, 2020 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 4 Sayı: 3
  • Basım Tarihi: 2020
  • Doi Numarası: 10.1111/j.1365-277x
  • Dergi Adı: Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.206-219
  • Karadeniz Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sanayi devrimleri ile başlayan süreçte, endüstriyel çalışmalarda teknik icatların ve seri üretim modellerinin kullanımının yaygınlaşması, evrensel ölçekte iki zıt kutbun görülmesini sağlar: maddi gücün ilahlaştırıldığı yeni bir toplumsal düzeni inşa eden kapitalistler/sermayedarlar ve onların kurguladığı tüketimi öğütleyen senaryoya tükeniş kanalından eklemlenen işçiler/emekçiler.

Kapitalizmin/sermayenin tüketim üzerine kurguladığı yeni yaşam düzenine edebî sahadaki tepki, toplumcu gerçekçi kuram/ akım doğrultusunda yazılan eserler tarafından gösterilir. Bu tepkinin Türk edebiyatındaki sözcülüğünü üstlenen yazarlardan olan Orhan Kemal, Bereketli Topraklar Üzerinde romanı ile farklı sektörlerdeki işçilerin, iş ahlakının, işçileşme süreçlerinin ve işleyişin görüntü düzeylerini aktarırken Türkiye’nin sanayileşme döneminde sosyal hayatta yaşanan sancılara da dikkat çeker. Yozlaşma teması üzerine kurgulanan eserde, üç karakterin fiziksel ve ruhsal bakımdan var oluş-yok oluş düzlemindeki serüvenleri trajik boyutları ile ele alınır.

Bu makalede Bereketli Topraklar Üzerinde romanından hareketle sermayenin tüketiş kurgusunun maddi ve manevi alanlarda yarattığı tahribatlar, sebep-sonuç çerçevesinde incelenecektir.