Eşya taşıma işlerinde yaygın olarak kullanılan “Freight Forwarder” kavramı, Anglo-Sakson hukukunun aksine Kıta Avrupa hukukunda tanımlanmış değildir. Kavramın Kıta Avrupa hukuk sistemi bağlamında kullanılması hukuki ikileme yol açmıştır. Türk hukukunda taşıma işleri komisyoncusu, bu kavramı karşılamada yetersiz kalmaktadır. Türk hukukunda eşya taşıma işlerinde komisyonculuk ve acentelik, ilgili hükümleri göz önünde tutulduğunda, aynı hukuki temele dayalı ayrı kavramlar olarak düzenlenmiştir. Forwarder, niteliği gereği Türk hukukunda temsil kurumuna karşılık gelip komisyonculuk ile acentelik ilişkilerini kapsamaktadır. Nitekim TTK’nın 102 ve 918 maddeleri gereğince komisyoncu gönderen adına ve acente de kendi adına sözleşmelerde bulunabilir. Böylece “komisyoncu acente”, acente gibi “as agent” ve asil gibi “as principal” davranan forwarderi karşılar. Forwarder sözleşmesi geniş anlamda komisyonculuk ve acenteliği birlikte kapsar. Dar anlamda komisyoncu ile acentenin birbirinin niteliğine büründüğünü ifade eder. Bu bakımdan Türk hukuku öğretisinde kullanılan “komisyoncu acente” kavramı, çifte niteliğe sahiptir. Sonuç itibariyle taşıma işlerini üstlenen komisyoncu ile acentenin “komisyoncu acente” olarak ifade edilmesi, uygulanacak hükümlerin bütünlüğünü ve uluslararası kavram karşılığını sağlamada önem taşımaktadır.
The concept of “Freight Forwarder”, which is widely used in goods transportation, is not a concept defined in Continental European law. This concept, used in international practice, creates a dilemma in the legislation of many countries affiliated with the Continental European legal system due to its relationship nature. However, in Continental European law, commissioning and agency have different relationship characteristics and forms of application. In Turkish law, it is concluded that commissioning and agency relations are complementary to each other in terms of the same function and responsibility. By considering their representative nature and special provisions to which they are subject. Because in international practice, forwarder, in terms of its basic relationship nature, corresponds to the representative institution in Turkish law and includes commissioning and agency relations. In addition, commissioner and the agent take on each other’s positions in accordance with the relevant provisions of the TCC and meet the forwarder’s “as agent” and “as principle” application forms under the concept of “ commissioner agent”. In this regard, the use of the concept of “commissioner agent” for commissioner or agent that undertakes transportation works in Turkish law ensures the disciplinary integrity of the applicable provisions and the equivalent of international concepts.
