Akademik Veri Yönetim Sistemi
36.Ulusal Radyoloji Kongresi, Ankara, Türkiye, 21 - 25 Ekim 2015, ss.1-30
GİRİŞ VE AMAÇ:Primer ve metastatik beyin tümörlerinde tümöral ve peritümöral alanlardan yapılan görünür difüzyon katsayısı (ADC) ölçümünün ayırıcı tanıya katkısını prospektif olarak araştırmaktır.
YÖNTEM:Haziran 2013 ve Mayıs 2015 yılları arasında intrakranial kitle ön tanılı hastalara 1,5 tesla MR cihazı kullanılarak kontrastlı standart beyin MR inceleme ve b 0, 500 ve 1000 değerlerinde difüzyon ağırlıklı MR görüntüleme yapıldı. Operasyon, radyoterapi ve kemoterapi öyküsü bulunmayan, kontrastlanan solid bileşen (kontrastlanmayan olgularda T2 hiperintens kitlesi bulunan) ve peritümöral ödem alanı içeren 20-82 yaşları arasındaki (ortalama 56,06) supratentoryal intraaksiyel kitlesi bulunan 114 hasta çalışmaya dahil edildi. Her olguda tümörün kontrastlanan solid komponentinde, peritümöral ödem alanında ve kontralateral normal beyaz cevherde ilgili alanlara en az 3 ROI (region of interest) kullanılarak ölçümler yapıldı. Hatalı sonuç verebilecek hemorajik ve kistik-nekrotik alanlara dikkat edilerek ROI yerleştirildi. Minimum, ortalama ve maksimum ADC değerleri ve oranları (tümöral ve peritümöral ADC’nin kontralateral normal beyaz cevher ADC değerine oranı, tümöral ADC’nin peritümöral ADC’ye oranı) ölçüldü. Dört tümör grubunun (düşük dereceli gliyom, yüksek dereceli gliyom, metastatik beyin tümörü ve primer serebral lenfoma) farklı ADC değerleri ve oranlarına göre anlamlı farklılıklarını tespit etmek için ANOVA hesaplaması kullanıldı. Anlamlı ADC değerlerinin ikili farklarının ileri incelemesi için çoklu karşılaştırma Tukey T-prosedürü kullanıldı. Receiver operating curve (ROC) analizi ile optimal eşik değerler belirlendi ve tanısal etkinlikler hesaplandı.
BULGULAR:Cerrahi ya da stereotaksik biyopsi ile 114 hastadan 22’si düşük dereceli gliyom, 55’i yüksek dereceli gliyom, 6’sı serebral lenfoma ve 21’i metastaz tanısı aldı. 10 hastada metastaz tanısı klinik ve radyolojik takiple koyuldu. Tümör gruplarından ölçülen ADC değerleri ve oranları tablo 1'de gösterilmiştir. Tümöral ADC oranları düşük dereceli gliyal tümörlerde, diğer tümör gruplarına oranla yüksek bulundu (p<0,024). Tümöral ADC değerlerinde, düşük ve yüksek dereceli gliyal tümörler arasında anlamlı farklılık saptanmışken (p<0,012), düşük dereceli gliyal tümörler ile metastaz ve lenfoma arasında anlamlı farklılık yoktu (p>0,082). Tümöral ADC değerleri ve oranlarında yüksek dereceli gliyal tümörler ile metastaz ve lenfoma arasında anlamlı farklılık saptanmadı (p>0,788). Peritümöral ödem alanlarında ölçülen ADC değerleri ve oranlarında yüksek dereceli gliyal tümörlerde diğer tümör gruplarına oranla düşük bulundu (p<0,036). Peritümöral ADC değerleri ve oranlarında düşük dereceli gliyal tümörler ile metastaz ve lenfoma arasında anlamlı farklılık saptanmadı (p>0,679). Tüm ADC değerlerinde ve oranlarında metastaz ve lenfoma arasında anlamlı farklılık saptanmadı (p>0,692). ROC eğrisi analizine göre; düşük ve yüksek dereceli gliyom ayrımında öngörüsü en yüksek belirteç minimum ADCp oranı olup eğri altında kalan alan (EAA) 0,803 (eşik değer 2,01 için; duyarlılık % 72, özgüllük % 76) olarak elde edilmiştir. Yüksek gradeli gliyom ve metastaz ayrımında öngörüsü en yüksek belirteç minimum ADCp değeri olup eğri altında kalan alan (EAA) 0,779 (eşik değer; 1,44 x 10¯³ için duyarlılık % 78, özgüllük % 70) olarak elde edilmiştir. Yüksek dereceli gliyom ve lenfoma ayrımında öngörüsü en yüksek belirteç minimum ADCp değeri olup eğri altında kalan alan (EAA) 0,861 (eşik değer 1,57 x 10¯³ için; duyarlılık % 83, özgüllük % 89) olarak elde edilmiştir.
TARTIŞMA VE SONUÇ:Konvansiyonel MRG ile birlikte tümöral ve peritümöral ödem alanlarından ölçülen ADC değerleri ve oranları lenfoma, metastaz, düşük ve yüksek dereceli gliyal tümörlerin ayrımında kullanılabilir.