Misafir Öğrenci Bakışıyla Evsahibi Toplumun Değerlendirilişi: Doğu Karadeniz Bölgesi Dışından Gelen KTÜ Öğrencilerinin Trabzon Halkının Karakteristik Özellikleri Hakkındaki Görüşleri


Creative Commons License

Alptekin M. Y., Cerit N.

in: Doğu Karadeniz’de Toplumsal Yapı Kültür ve Gündelik Hayat, Musa Yavuz ALPTEKİN, Editor, Serander Yayınları, Trabzon, pp.185-212, 2018

  • Publication Type: Book Chapter / Chapter Research Book
  • Publication Date: 2018
  • Publisher: Serander Yayınları
  • City: Trabzon
  • Page Numbers: pp.185-212
  • Editors: Musa Yavuz ALPTEKİN, Editor
  • Karadeniz Technical University Affiliated: Yes

Abstract

Trabzon halkı anlamında Trabzon insanının karakteristik özelliklerini belirleme arzu ve isteği, sayısı ve niteliği yeterli olmasa da farklı çalışmalara konu olmuştur. Nitekim bu çalışmalardan bir kısmı bu kitapta da yerini almıştır. Söz konusu çalışmaların önemli bir kısmı etnografik ve/veya katılımcı gözlemlere dayanmaktadır. Bu çalışmalar klişe bir kısım izlenimler ve sezgilerle de süslenegelmiştir. Ne var ki, Trabzon insanının karakteristik özelliklerini belirlemek üzere bugüne kadar nicel ve nitel veri toplama tekniklerini kullanan ve nesnel (pozitif) bir yaklaşımı benimseyen bir çalışma yapılmamıştır. Bu çalışma bu açığı kapatma veya en azından böylesi çalışmalara ön örnek teşkil etme amacıyla yapılmıştır. Bu çalışmada elde edilen veriler, Karadeniz Teknik Üniversitesi’nin çeşitli bölümlerinde eğitim alan ve bu üniversiteye Doğu Karadeniz Bölgesi dışındaki illerden gelen 255 öğrenciyle yapılan ankete dayanmaktadır.

Ankette söz konusu 255 öğrenciye çoktan seçmeli iki soru yöneltilmiştir. Bu sorulardan ilki Trabzon insanının olumlu karakteristik özelliklerini ve ikinci soru da olumsuz karakteristik özelliklerini belirlemeyi hedeflemiştir. Tam da bu sebeple yani araştırmanın yöntemi ve sunduğu alternatifler sebebiyle, ortaya çıkacak olumlu ve olumsuz karakteristik özelliklerin anketin sunduğu seçenekler çerçevesinde özellikler olduğu dikkatten kaçmamalıdır. Her ne kadar olumlu ve olumsuz nitelemeler objektif bir şekilde hazırlanmış ise de, Trabzon insanını tam olarak ifade etmeye yetmeyebileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Bu sorulardan ilki “Aşağıdakilerden hangileri sizce ortalama Trabzon insanının olumlu karakteristik özelliklerindendir?” şeklinde sorulmuş ve 25 tane karakteristik özellik sıralanmıştır. Bu karakteristik özellikler anketteki sırasıyla şöyle verilmiştir: Zekidir, Çalışkandır, Hoşgörülüdür, Yardımseverdir, İnsancıldır, Sabırlıdır, Dünyalığa Önem Vermez, Merttir, Gözü Toktur, Dürüsttür, Güvenilirdir, Cömerttir, Sakindir, Cesaretlidir, Sempatiktir, Empati kurar, Duyarlıdır, Vatanseverdir, İyimserdir, Hemşericidir, Milliyetçidir, Muhafazakârdır, Devletçidir, Bölgecidir, Açık sözlüdür. Ankete katılan öğrencilerden bu 25 seçenekten beş tanesini seçmeleri istenmiş ve her birinin başına birden beşe kadar numara koyarak en öne çıkan karakteristik özellikten en az öne çıkan karakteristik özelliğe doğru bir sıralamanın oluşmasına yardımcı olması talep edilmiştir. Nitekim yapılan anket çalışması bize en öne çıkan olumlu karakteristik özellikleri vermiştir.

Benzer yöntem Trabzon insanının olumsuz karakteristik özelliklerini belirlemek için de uygulanmış ve soru anketteki şekliyle şöyle sorulmuştur: “Aşağıdakilerden hangileri sizce ortalama Trabzon insanının olumsuz karakteristik özelliklerinden olabilir?” Bu soruya cevap alabilmek üzere bu kez öğrencilere 22 seçenek sunulmuştur. Bu seçenekler ise ankette sırasıyla şöyle yer almıştır: Acelecidir, Tutucudur, Cimridir, Paracıdır, Doğruyu söylemez, Güven vermez, Düzenbazdır, Tembeldir, Fırsatçıdır, Bencildir, Kendini beğenmiştir, Dar görüşlüdür, Kibirlidir, Korkaktır, İticidir, Kötümserdir, Düşüncesizdir, Fevridir, Asabidir, Cahildir, Patavatsızdır, Müstehcen ve argo konuşur.

Anket sorularını cevaplandıran 255 kişiden araştırma konusuyla daha fazla ilgili olduğu anlaşılan 15 kişisiyle ayrıca derinlemesine mülakat da yapılmış ve konuyla ilgili olumlu ve olumsuz anılarının yanı sıra genel yorumlarını da anlatmaları talep edilmiştir. Bu 15 kişinin 7’si kadın ve 8’i erkek öğrencilerden oluşmaktadır. Benzer bir şekilde bu 15 katılımcının yaşları da 20 ile 24 aralığındadır. Derinlemesine mülakat çalışmasına katılan 15 öğrencinin hepsi de Türkiye’nin Doğu Karadeniz Bölgesi dışında kalan illerinden gelen öğrencilerdir. Dolayısıyla hepsi de Trabzon insanını değerlendirebilecek dış bakışa sahip kişilerdir. Bu 15 kişinin dördü Ankara’dan, ikisi İzmir’den ve geri kalanlar da Bursa, Çanakkale, Erzincan, Erzurum, Hatay, İstanbul, Kocaeli, Konya ve Manisa’dan gelen birer kişiden oluşmaktadır.