Akademik Veri Yönetim Sistemi
Karadeniz: 2022 Gelişmeleri Işığında Bölgesel Değerlendirmeler, Ö. Tüfekçi,F. Kırbaşoğlu, Editör, Karadeniz Teknik Üniversitesi Yayınları, Trabzon, ss.72-94, 2023
Bulgaristan için 2022 yılı siyasi krizler ve çalkantılarla dolu geçmiştir. Yılın başında Başbakan Kiril Petkov liderliğinde yeni kurulan koalisyon hükümetinin sonunda ülkedeki siyasi durumu istikrara kavuşturacağına dair umutlara rağmen beklenilen sonuçlar elde edilememiştir. Başbakan vecumhurbaşkanı, meclis ve adli kurumlar arasındaki çekişmeler yıl boyunca devam etmiştir. Buçekişmeler siyasi dönüşüm üzerinde daha fazla olumsuz izler bırakmıştır. Yılın ilk yarısında iktidarı oluşturan koalisyon partileri arasında yaşanan çelişkiler, partilerden birinin çekilmesine yol açmış ve bu da parlamento desteğinin olmaması nedeniyle hükümetin düşmesine neden olmuştur. Çalkantılı bir seçimi de geride bırakan ülke yeniden siyasi krizin içine düşmüştür. Ülke, cumhurbaşkanı tarafından atanan geçici hükümet nezdinde başbakan olarak bir kez daha Galab Donev’e emanet edilmiştir. 2022 sonbaharında bir sonraki erken parlamento seçimleri yapılmıştır. Ne yazık ki sonuçlar ülke yönetimini devralacak istikrarlı ve düzenli bir hükümetin kurulabileceği konusunda yine umut vermemiştir.
Önceki yıl “Karadeniz: 2021 Gelişmeleri Işığında Bölgesel Değerlendirmeler” adlı çalışmada yine Bulgaristan ile yapılan değerlendirmede (Güntay: 2021) bir tespiti yinelemek gerekiyor. 1990’larda Bulgaristan’ın çalkantılı dönüşümü sırasında yolsuzluk, organize suç ve hukukun üstünlüğü gibi konularda 2021 yılında olduğu gibi 2022 yılında da benzer sorunlar gündemde kalmaya devam etmiştir. Bulgaristan 2007’de Avrupa Birliği (AB)’ne katıldığında bu sorunların çözülmemiş olması nedeniyle Brüksel, ülkenin reformlarını bir geçiş mekanizması aracılığıyla 2021 yılında izlemeye devam etmekteydi. AB’nin Bulgaristan’da hukukun üstünlüğünü teşvik etmedeki genel etkinliği 2022 yılında da sorgulanmaya devam etmiştir.
AB ve ülke içinde kurumsal atılımı sağlayamayan Bulgar toplumu için 2022, bir başka endişe ve belirsizlik yılı olarak geçmiştir. Covid-19 salgını nedeniyle korku, ölüm ve kısıtlamalarla dolu geçen iki yılın ardından daha iyi bir yıl için ilk umutlar seçimlerle birlikte gerçekleşememiştir. 2022 yılıbiraz farklı nedenlerle de olsa bir önceki yıl kadar zorlu geçmiştir. Belirsizliğin ve korkunun en önemli nedenlerinden biri elbette Rusya’nın Ukrayna’yı işgali olmuştur. Tüm bölgesel dinamikleri derinden etkileyen işgal Bulgaristan’ın da beklentilerini zora sokmuştur. Bulgar toplumu çatışmanın iç dinamiklerdeki olumsuzlukları tırmandıracağı yönünde bir bekleyişe girmiş, diğer yandan sosyo-ekonomik sonuçlara ilişkin korkular zirve yapmıştır. 2021 yılındaki gelişmelerle kıyaslandığında bu durum anlaşılır bir kaygıdır, çünkü çatışmanın başlamasından çok kısa bir süre sonra savaşın neden olduğu enerji krizi ve enflasyon Bulgarları da etkilemiştir. Bu gelişme, toplumun satın alma gücünündüşmesine ve yıl boyunca rekor seviyedeki enflasyon nedeniyle ciddi sosyal zorluklara yol açmıştır.
Bu bölüm dahilinde Bulgaristan’ın iç ve dış dinamikleri 2022 yılındaki temel gelişmeler dahilinde ele alınmıştır. Bulgaristan’daki bu temel gelişmeler sosyal ve toplumsal, iç ve dış politika açısından ayrılarak bölüm içerisinde ayrı ayrı irdelenmiştir.