Akademik Veri Yönetim Sistemi
7. INTERNATIONAL BOĞAZİÇİ SCIENTIFIC RESEARCH CONGRESS, İstanbul, Türkiye, 3 - 04 Mayıs 2025, ss.428-441, (Tam Metin Bildiri)
Bu çalışma, Şule Yüksel Şenler’in Huzur Sokağı romanını, yapısalcı anlatı kuramları çerçevesinde detaylı bir çözümlemeye tabi tutmaktadır. Roman, bireysel bir dönüşüm sürecini anlatan bir hikâye şeklinde kurgulanmakta, başkahraman Feyza ve Bilal’in ruhsal ve fiziksel yolculukları aracılığıyla bir hidayet sürecini işlemektedir. Çalışma, bu dönüşümün yapısal ve anlatımsal dinamiklerini, Vladimir Propp’un masal çözümlemelerindeki işlev dizileri ve Algirdas Julien Greimas’ın eyleyenler modeli gibi yapısalcı araçlar ışığında irdelemeyi amaçlamaktadır. Propp’un “ayrılış”, “sınav” ve “ödül” gibi anlatı motifleri, roman kahramanlarının dünyadan ayrılışlarını, seküler yaşamla kurdukları ilişkileri ve karşılaştıkları sınavlar ile elde ettikleri ödülleri analiz etmek amacıyla kullanılmaktadır. Greimas’ın eyleyenler şeması ise karakterlerin anlatı içindeki rollerini ve işlevsel konumlarını belirlemede temel bir kuramsal çerçeve sunmaktadır. Bu çözümleme süreci, romanın inanç kodlarını karakterlerin eylemleri ve söylemleri üzerinden ortaya çıkarmayı hedeflemektedir. Feyza’nın seküler yaşam tarzı, onun geleneksel değerlerden uzaklaşmış bir birey biçiminde konumlanmasını sağlarken Bilal’in rehber figür niteliği taşıması, metnin bireysel ve toplumsal dönüşüm üzerindeki etkisinin sorgulanmasına zemin hazırlamaktadır. Çalışma, Huzur Sokağı’nın yalnızca bir hidayet romanı olmanın ötesinde belirli anlatı yapıları ve ideolojik kodlarla örülmüş bir metin olduğunu ortaya koymayı amaçlamaktadır. Sonuç olarak bu çalışma, romandaki bireysel inanç değişimlerinin toplumsal yapıdaki yankılarını ve anlatısal stratejilerin işlevlerini derinlemesine incelemektedir. Romanın karakter gelişimleri, toplumsal kodlar ve bireysel hidayet arasındaki ilişki de söz konusu bağlamda ele alınmaktadır.