Akademik Veri Yönetim Sistemi
Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sa.43, ss.306-329, 2015 (SSCI)
Özet
Son dönem Nakşî-Hâlidî şeyhlerinden biri olan Alvarlı Muhammed Lutfî Efendi’nin (m. 1868-1956), şiirlerinde sıklıkla kullandığı sembolik ifadelerden biri olan mir’at/ayna, genel olarak gönlü, âlemi ve insan-ı kâmili sembolize etmektedir. Buna göre gönül, Allah’ın ezel mir’atı; âlem, kudretinin göstergesi, insan-ı kâmil ise Hakk’ın en mükemmel tecellîgâhı olmuştur. Başta Hz. Muhammed olmak üzere bütün peygamberler, ehl-i beyt ve nakşbendî silsilesi ilahî hikmetlerin yansıdığı bir ayna konumundadır. Hz. Muhammed, feyz-i ilâhînin kendisi vasıtasıyla diğer aynalara yansıdığı merkezi bir ayna gibidir. Bu aynadan yansıyan feyz-i ilâhî, nûru vasıtasıyla diğer peygamberlerin, ruhu vasıtasıyla da velilerin aynalarına yansır. Çalışmamızda Alvarlı Efe’nin şiirleri ayna sembolizmi ekseninde ele alınarak tasavvufî perspektiften değerlendirmeye tabi tutulacaktır.
Abstract
One of the recent Nakşi-Halidi sheikhs, Alvarlı Muahmmed Lutfi Efendi usually uses Mirat/ the mirror as one of the symbolic expressions in his poems, generally to symbolize heart, universe and insan-ı kamil. In this regard, heart is the eternal mir’at of God, universe is the indicator of Power, and insan-ı kamil is the greatest reflection of God. All the prophets especially Hz. Muhammed, ehl-i beyt and naqshbandi chain are at the position of a mirror which reflects the divine wisdom. Hz. Muhammed is like a central mirror from which the divine light of God reflects onto the other mirrors. The divine light reflecting from this mirror reaches both the mirrors of other prophets via its heavenly light and the mirrors of Velis via its soul. In our study, the poems of Alvarlı Efe are analyzed from the tasavvufi perspective in the context of mirror symbolism.