İşitme Engelliler Sınıf Öğretmenlerinin Ders Süreçlerine Teknolojik Destek; Alisyazar


ATASOY M., BAHÇEKAPILI E., KARAL H.

26. Uluslararası Eğitim Bilimleri Kongresi, Antalya, Türkiye, 20 - 23 Nisan 2017, cilt.1. Baskı, ss.121-122

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Cilt numarası: 1. Baskı
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.121-122
  • Karadeniz Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

 

 

İşitme engelli öğrencilerin öğrenme süreçleri, işiten akranlarına göre çok daha zorlu geçmektedir. İşitme engeli, öğrencilerin dil gelişimini, okuma-yazma becerilerini, kelime haznelerinin gelişimini, soyut, etken edilgen ve eş anlamlı cümle yapılarının anlamlandırılmasını olumsuz yönde etkilemektedir. İşitme engelli öğrenciler tüm bunların yanında, işiten akranlarının yaşadıkları diğer problemleri de yaşamaktadırlar. Okuryazarlık ve iletişim becerilerinin temellerinin atıldığı ilkokul çağında işitme engelli öğrencilerin yaşadıkları problemler onların ileriki yaşantılarını da olumsuz etkilemektedir. Bu nedenle literatürde ilkokul çağında işitme engelli öğrencilere verilen eğitimin öğrencilerin bireysel özelliklerine uygun şekilde planlanması gerektiği belirtilmektedir. Bu amaçla öğrencilerin eğitim ortamları için sınıf öğretmenleri, aile ve okul yönetiminin ortak çalışması ile birselselleştirilmiş eğitim planları (BEP) geliştirilmektedir. BEP’lerin geliştirilmesinde en büyük yük her bir öğrencinin bireysel özelliklerini göz önünde bulundurarak ve aile ile işbirliği içerisinde çalışmak durumunda olan öğretmenlerdedir. Öğretmenler her bir öğrenciye BEP geliştirirken, haftalık olarak uygulayacakları bireyselleştirilmiş öğretim planlarını da (BÖP) geliştirmek durumundadır. Bu BEP ve BÖP’ler her bir ders için ayrı ayrı hazırlandığı göz önüne alındığında öğretmenler için ders dışında oldukça fazla iş yükü oluşturmaktadır. Ayrıca öğretmenler bu planları geliştirmelerine rağmen sınıf içerisindeki uygulamalarda yeterli veya etkili materyal temin etmekte sorunlar yaşamaktadırlar. Öğretmenlerin karşılaştıkları bu sorunlara çözüm olması amacıyla grafik sembol destekli çevrim içi bir sistem geliştirilmiştir (Alisyazar). Alisyazar’ın temelleri 113K717 numaralı TÜBİTAK projesi kapsamında atılmıştır (www.alis.org.tr). Bu sistem, öğretmenlerin BEP ve BÖP’leri hazırlamalarına imkân vermesinin yanında, belirlenen kazanımlar için otomatik olarak oluşturan ve işitme engellilerin eğitiminde sıklıkla kullanılan grafik sembolleri temel alan materyaller geliştirmesine de imkân tanımaktadır.

AMAÇ

Bu araştırma ile materyal konusunda işitme engeliler öğretmenlerine teknolojik destek veren Alisyazar’ın öğretmen görüşleri kapsamında iyileştirme önerilerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Özel eğitim alanında yapılan teknoloji destekli çalışmalarda alan uzmanları ile birlikte çalışılması araştırmacılar tarafından önerilmektedir. Bu kapsamda işitme engelliler okulunda 1, 2, 3 ve 4. sınıf öğretmenleri ile birlikte çalışılmıştır.

YÖNTEM

Çalışma nitel çalışmalardan özel durum çalışması olarak yürütülmüştür. Çalışmanın örneklemini bir işitme engelliler ilkokulunda 1, 2, 3 ve 4. sınıflarda görev yapan 4 işitme engelliler sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Örneklemin belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışmadaki veriler yapılandırılmamış mülakat soruları ile toplanmış ve içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. İki araştırmacının elde edilen verileri incelemesi sonucunda ortak yargı ile kodlar ve temalar ortaya konulmuştur.

BULGULAR

Çalışmada elde edilen bulgular 7 tema altında toplanmaktadır. Bu temalar;

  • BEP ve BÖP kapsamında yaşanan sıkıntılar ve öneriler,
  • Ders işlenirken kullanılan yöntemler, faaliyetler, uygulamalar
  • Derse hazırlık süreçleri
  • Materyal temini
  • Materyal önerileri
  • MEB’nın içerik desteği
  • İşitme engelliler için kitaplar, şeklindedir.

İşitme engelliler sınıf öğretmenleri her sene BEP ve yaklaşık her hafta BÖP hazırladıkları fakat bunun çok evrak işi barındırması zaman kaybetmelerine sebebiyet verdiğine vurgu yapmaktadırlar. Ayrıca öğrencilerin seviyelerinin belirlendiği ve içinde Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından belirlenen kazanımların bulunduğu kaba değerlendirme formlarınının yeterli olmadığını ve sürekli güncellenebilir bir yapıda olması gerektiğine vurgu yapmaktadırlar. Öğretmenler ayrıca hızlı bir şekilde BEP hazırlayabilecek bir sisteme ihtiyaç duyduklarını belirtmişlerdir.

Öğretmenler derslerinde drama, video izleme, ses dinleme, resim gösterimi, işaret dili ile izah, kes yapıştır ile pano hazırlama vb. 20’ye yakın faaliyet ile öğrencilere kazanımları öğretmeye çalıştıklarını ifade etmişlerdir. Öğretmenler, ders içerisinde materyalleri çokça kullandıkları, somut materyalleri stajyerleri aracılığı ile dolaylı bir şekilde temin edebildikleri fakat dijital materyalleri kullanmak istemelerine rağmen hazır olarak bulamadıkları, bu materyallerin ön araştırma ile elde edilmesi gerektiği fakat internette de uygun materyallere ulaşmakta zorluk yaşadıklarına vurgu yapmaktadırlar.

İşitme engelliler sınıf öğretmenleri, kullanmak istedikleri materyallerin soru-cevap, eşleştirme, ses ve grafik semboller içeren, resim çizme ve kes yapıştıra imkan veren, içindeki nesnelerde raskelelik barındıran, boşluk doldurmalı, görsellerin çok çeşitli olduğu, indirme olmadan incelemeye izin verebilecek özelliklerde olmasının hem öğretmenler hem de öğrenciler için yararlı olacağına vurgu yapmışlardır.

Öğretmenler, MEB tarafından gönderilen kitapların ve Eğitim Bilişim Ağı (EBA) içeriklerinin birçoğunun işitme engelliler ilkokul öğrencilerine yeterince uygun olmadığı, yakın olanların ise alınıp mümkün ise düzenlenerek kullanılabildiğini belirtmektedirler.

SONUÇ

Öğretmenlerden alınan veriler çerçevesinde, işitme engelliler alanında kitapların, kazanımların ve somut/soyut materyallerin yeterli olmadığı belirlenmiştir. Elde edilen bulgular ışığında Alisyazar bünyesinde bulunan BEP ve BÖP aracının esnek bir yapıya sahip olması, ses araçlarının, materyallerin ve çalışma kâğıtlarının arttırılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
 

 

 

 

 

The learning process of hearing-impaired students is much more challenging than their hearing peers. Hearing-impaired affects students' language development, literacy skills, the development of vocabulary, and the meaning of abstract, active, passive and synonymous sentences negatively. Hearing impaired students also have other problems that their hearing peers experience. Problems of hearingimpaired students in the age of primary school, where the bases of literacy and communication skills are introduced, also adversely affect their future life. For this reason, it is stated in the literature that the education given to the hearing-impaired students in the age of primary school should be planned according to the individual characteristics of the students. For this purpose, indivicual educational plans (IEP) for students are developed with the cooperation of class teachers, family and school administrators. The greatest burden in the development of IEP is in the teachers who have to work with the family, taking into account the individual characteristics of each student. While teacher develops an individualized educational plan for each student, must develop individualized learning plans (ILP) that they will apply on a weekly basis. Considering that these IEPs and ILPs are prepared separately for each lesson, it creates a lot of workload for the teachers apart from the lesson. In addition, although teachers develop these plans, they still have problems in providing adequate or effective material in classroom practice. An online system with graphical symbol supported (Alisyazar) has been developed so that teachers can solve these problems. The foundations of Alisyazar were thrown away within the scope of TUBITAK project number 113K717 (www.alis.org.tr). This system not only allows teachers to prepare IEP and ILPs, but also allows them to automatically generate materials based on graphic symbols frequently used in the training of hearing-impaired people for specified achievements.

Purpose Of The Study 

With this research, it is aimed to determine the proposals for improvement within the scope of teachers' opinions of Alisyazar, which provides technological support to the hearing impaired teachers about the material. It is recommended by researchers to work with field specialists in technologysupported studies in the field of special education. In this context, we worked together with the teachers of 1st, 2nd, 3rd and 4th grade who work in hearing impairment school.

 

Method 

The study was conducted as a case study of qualitative studies. The sample of the study consists of 4 classroom teachers who work in 1th, 2th, 3ht and 4th classes in a hearing-impaired primary school. Examples of easily accessible for sampling methodology for determining the sampling method was used. The data were collected through unstructured interview questions in the study and were analyzed using content analysis method. As a result of the examination of the data obtained from the two researchers, codes and themes are presented with common judgment.

FINDINGS 

The findings obtained in the study are collected under 7 themes. These themes;
The problems and suggestions experienced within the scope of IEP and ILP,
Methods used in the course, activities, applications
Course preparation processes
Finding material
Material recommendations
Content support of Ministry of Education (MEB)
Books for hearing impaired Hearing impaired class teachers are emphasizing that they are preparing the IEP every year and the ILP about every week, but that it causes them to waste their time having a lot of paperwork. The rough evaluation forms in which the achievements determined by the MEB are found for which the students' levels are determined are not sufficient. Teachers are emphasizing that these forms must be constantly updatable. Teachers also stated that they needed a system that could prepare the IEP quickly.

 

Teachers have expressed that they are trying to teach the students the achievements with about 20 activities such as drama, video watching, audio listening, picture display, sign language and explanation, cut and paste and educcational boards preparation. Teachers stated that they used the materials in the class very often, they could provide the concrete materials indirectly through the teacher candidate but could not find the digital materials as ready. It is emphasized that these materials need to be obtained through preliminary research, but it is difficult to reach suitable materials on the internet. Hearing impaired class teachers have emphasized that the various features such as "question and answer", "matching", "sound and graphic symbols", "drawing", "features of a variety of visuals" and "the ability to allow review without downloading" of the materials they want to use will be beneficial to teachers and students alike. Teachers indicate that books sent by the MEB and the content of the Educational Information Network (EBA) are not adequately suited to primary school students and that the appropriate ones can be used only by editing them.

 

RESULT

It has been determined that books, achievements and concrete / abstract materials in the field of hearing impairment are not sufficient in the context of data from teachers. In the light of the findings, it was concluded that the IEP and ELP tools in Alisyazar had a flexible structure and the sound tools, materials and working papers had to be increased.