2. Ulusal Genç Geoteknik Mühendisleri Sempozyumu, Kayseri, Türkiye, 28 Eylül 2022, ss.89-96
Dolgu barajlarda suyun barajın memba kısmından mansap kısmına doğru sürekli hareketi
olarak tanımlanan sızmanın hesaplanması ve belirli bir mertebenin altında tutulması için
gerekli önlemlerin alınması tasarımın önemli aşamalarından birini oluşturur. Sızmanın
tasarım öngörülerinin dışında meydana gelmesi durumunda, barajın hizmet performansı
düşebilir ve ekstrem durumlarda barajda iç aşınma veya borulanma sonucu yenilmeye
varan sonuçlar ortaya çıkabilir. Bu sebeple uzun yıllar boyunca dolgu barajların
gövdesindeki kararlı ve kararsız sızma konusu üzerinde deneysel ve sayısal çalışmalar
yapılmıştır. Sızma miktarını, hızını ve sızma ağını etkileyen birçok faktör bulunması ve bu
faktörlerin belirsizlikler içermesinden dolayı günümüzde sızma analizlerinde sonlu farklar
ve sonlu elemanlar yöntemleri de sıkça kullanılmaya başlanmıştır. Bu analizlerde göz önüne
alınması gereken önemli hususlardan biri de dolgu barajı oluşturan zemin malzemesinin
özelliklerindeki belirsizlikler ve değişkenliklerdir. Yapılan çalışmada, bu durum göz önüne
alınarak, öncelikle, barajların kil çekirdeğini oluşturan zemine ait permeabilite
değerlerindeki değişkenlikler araştırılmış, ardından zeminin permeabilite değeri rastgele
değişken olarak Python yazılım dili ve Monte Carlo Simülasyonu (MCS) ile Plaxis 2D
programında yapılan sızma analizlerinin girdileri olarak kullanılmıştır. Yapılan çalışma ile kil
çekirdekli dolgu barajları oluşturan zeminlerin permeabilite değişkenliklerinin sızma
davranışı üzerindeki etkisi olasılıksal olarak incelenmiştir.
Calculation of seepage, which is defined as the continuous movement of water from
upstream to downstream of the embankment dams, and taking the necessary measures to
keep it below a certain level is one of the significant stages of the design. If the seepage exceeds the design forecasts, the service performance of the dam may become
unsatisfactory, and in extreme cases, failure can be observed as a result of internal erosion
or piping in the dam. For this reason, laboratory-based and theoretical studies have been
carried out on the subjects of steady-state and transient seepage in the embankment dams
for many years. However, since many factors affect the amount and rate of seepage and
resulting flow nets, and these factors contain uncertainties and variabilities, finite
difference and finite element methods have been frequently used in seepage analyses in
recent years. One of the significant issues to be considered in these analyses is the
uncertainties in the properties of the soil used in the embankment dam. In this study, based
on the aforementioned issues, first, variability of the permeability of clays were
investigated. Then, the permeability of the soil was simulated as a random variable for the
input to the seepage analyses made in the Plaxis 2D program using the Python software
language and Monte Carlo simulations. The effects of variability of permeability in the clay
core on seepage behavior were probabilistically investigated.