Akademik Veri Yönetim Sistemi
29. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kongresi, Antalya, Türkiye, 6 - 10 Eylül 2006, ss.29
Amaç: Trabzon ili merkez ve ilçelerinde erişkin yaş grubunda hipertansiyon (HT) prevalansının araştırılması ve hipertansiyonla ilişkili risk faktörlerinin (yaş, cinsiyet, BKİ, eğitim seviyesi, medeni durum, aylık gelir düzeyi, meslek, sigara ve alkol kullanımı, fizik aktivite, kadınlarda doğum sayısı ve ailede diyabet, obezite, hiperlipidemi ve kardiyovasküler hastalık öyküsü) değerlendirilmesi.
GEREÇ ve YÖNTEM: Kesitsel tipteki bu saha çalışmasında Eylül 2003 ile Eylül 2005 tarihleri arasında Trabzon ili merkez ve 9 ilçesinde (Akçaabat, Düzköy,Vakfıkebir, Yomra, Araklı, Of, Çaykara, Sürmene, Maçka) 20 yaş ve üzeri 4809 birey (2601 kadın ve 2208 erkek) çalışmaya alındı. Bir anket formu yardımıyla tüm bireylerden demografik faktörler, sosyoekonomik faktörler, yaşam tarzı değişiklikleri ve aile öyküsü ile ilgili bilgiler elde edildi. Sistolik ve diyastolik kan basınçları (SKB ve DKB) ölçüldü. 12 saatlik açlığı takiben sabah saat 08.00-10.00 arasında biyokimyasal analizler için 7-8 ml kan örneği alındı. HT prevalansı JNC VII kriterlerine göre sınıflandırıldı: SKB³140 mmHg veya DKB³90 mmHg veya antihipertansif ilaç tedavisi altında olmak kriterlerinden 1 veya 1’den fazlası varsa HT olarak kabul edildi. SKB, 120-139 mmHg veya DKB, 80-89 mmHg olanlar prehipertansiyon olarak sınıflandırıldı. Kanda Açlık Plazma Glukozu (APG), Total Kolesterol, Trigliserid, LDL-Kolesterol ve HDL-Kolesterol seviyeleri ölçüldü.
Bulgular: Hipertansiyon prevalansı %44 olarak bulundu (kadınlarda %46.1 ve erkeklerde %41.6). Tüm HT’lular içinde bilinen HT’u olanların oranı % 41 olmasına karşılık hipertansiyonu olduğu halde bunun farkında olmayanlar % 59 idi. Kadınlarda HT prevalansı erkeklere göre yüksek bulundu. HT prevalansı yaş ile gittikçe artarak 60-69 yaş grubunda en yüksek seviyeye ulaştı (% 84.4). HT; BKİ, evlilik ve dul olma, APG, Total-K, Trigliserid ve LDL-K ile pozitif olarak ve eğitim düzeyi, sigara ve alkol kullanımı, fizik aktivite ve HDL-K ile de negatif olarak ilişkili bulundu. Logistik regresyon analizinde ise HT ile sigara ve alkol kullanımı, medeni durum ve fizik aktivite arasında bir ilişki saptanmadı. Prehipertansiyon ve hipertansiyonun kombine prevalansı ise %55.9 idi.
Sonuç: Trabzon il ve ilçelerinde erişkin populasyonda HT prevalansı çok yüksek olup bu durum ilimiz için önemli bir halk sağlığı problemidir. HT’lu olduklarının farkında olmayan hastalar yüksek risk altındadır. HT ve ilişkili risk faktörlerinin kontrol edilmesi için acil önlemler alınmasına ihtiyaç vardır. Bu önlemler arasında ciddi bir eğitim ve öğretim, dengeli ve sağlıklı beslenmenin sağlanması ve fizik aktivitenin artırılması en önemli olanlarıdır.