Bouguer gravite verileriyle Marmara Bölgesi'nde sığ kabuk yapısı araştırması


Elmas A.

Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi, cilt.24, sa.70, ss.1-6, 2022 (Hakemli Dergi)

Özet

Marmara Bölgesi'ndeki sığ kabuk yapısını araştırmak için, bu çalışmada kullanılan küresel Bouguer gravite verileri Dünya Gravite Haritası'ndan (WGM2012) elde edilmiştir. Öncelikle, çalışma alanının yumuşak-sert sediment, temel kaya, Moho ve litosfer-astenosfer topoğrafyalarının ortalama derinlikleri, küresel Bouguer gravite verilerinin genlik spektrumu alınarak hesaplanmıştır. Bu hesaplama ile yumuşak-sert sediment, temel kaya, Moho ve litosfer-astenosfer ara yüzeylerine ait ortalama derinlikler sırasıyla 1,9 km, 7,8 km, 8,5 km, 23,3 km ve 55,4 km olarak bulunmuştur. Temel kaya seviyelerindeki süreksizlikleri görüntüleyebilmek için, küresel Bouguer gravite verilerinden, bant geçişli süzgeç kullanılarak elde edilmiş gravite verilerinin düşey türev değerlerine toplam yatay türev yöntemi uygulanmıştır. Bu süreksizlik sınırlarını ortaya çıkarırken, toplam yatay türevin maksimim genlik değerlerinden yararlanılmıştır. Bu çalışmadaki sonuçlarla daha önceden yapılmış olan çalışmaların sonuçları arasında benzerlik olmasının yanı sıra, yeni süreksizlik sınırları tespit edilmiştir. Ayrıca ters çözüm ile bölgenin temel kaya topoğrafyası hesaplanarak haritalanmıştır. Ters çözüm sonucunda, temel kaya ara yüzey derinliğinin yaklaşık olarak 7 - 9 km arasında değiştiği bulunmuştur. Bulunan sonuçların daha sonradan yapılacak çalışmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.