4. KARADENİZ PEDİATRİ GÜNLERİ, Trabzon, Türkiye, 6 - 08 Ekim 2023, ss.15-16
Çölyak Hastalığı Tanısında, Anti-doku
transglutaminaz ve Anti- endomisyum Antikorlarının Yeri
Güven B, Kişioğlu M, Çakır M.
Giriş: Çölyak
hastalığını taramak için Anti-doku transglutaminaz (Anti- DTG) ve Anti-
endomisyum (EMA) antikorları bakılmaktadır. Yüksek sensitivite ve spesifitesi
nedeniyle genellikle anti-DTG antikorları öncellikli tercih edilmektedir. Son ESPGHAN kılavuzları, anti-DTG antikor
titrelerinin 10 kat ve üzeri olması durumunda, EMA antikorlarına bakılmasını,
pozitifse endoskopi yapılmadan tanının konulmasını önermektedir. Ancak ülkemizde gerek her yerde EMA antikoru
bakılamaması, gerekse EMA antikorunun subjektif olması nedeniyle anti-DTG
antikor pozitif olan her hastaya endoskopi tercih edilmektedir. Bu çalışmanın
amacı, Anti-DTG titrelerinin çölyak hastalığının tanısındaki rolünü ve EMA’ nın
tanıdaki etkinliğini tespit etmektir.
Materyal-metod:
Çalışmaya Ocak 2010- Haziran 2023 tarihleri arasında çeşitli şikâyetlerle
başvuran ve anti-DTG antikoru pozitif olan 0-18 yaş arası tüm hastalar alındı.
Hastaların yaş, cinsiyet, ANTİ-DTG
titreleri, EMA antikorunun olup olmaması ve histopatolojik evresi (Marsh
sınıflamasına göre) retrospektif olarak kaydedildi.
Sonuçlar:
DTG IGA (+) olan 504 hasta çalışmaya alındı. Endoskopi yapılan 395 hastanın
275(%69,6)’ inde histopatolojik olarak çölyak hastalığı tespit edildi. Çölyak
hastalığı tespit edilen hastaların 81(%29,4)’ inde, çölyak hastalığı olmayan
hastaların 27(%22,5)’ inde EMA pozitifti. DTG IGA titresi 10 kat ve üstü
alındığında tanı koymada sensitivitesi ve spesifitesi sırasıyla %86.1 ve %75,8 iken,
tek başına EMA (+)’ nin sensitivite ve spesifitesi %92 ve %22.6 olarak bulundu.
İkisinin birlikteliğinde ise sensitivite ve spesifitesi %78.1 ve %68. 5 olarak tespit edildi. DTG IGA 10 kat üstü
olan ve EMA (+) olan 11 hastada hastalık tespit edilmezken, ikisi de negatif
olan bir kişide çölyak hastalığı görüldü.
Tartışma:
DTG IGA titresi 10 kat ve üstü olduğunda ve EMA pozitifliği duruma eşlik
ettiğinde, beklenilenin tersine çölyak hastalığının tanısını koymada sensitivite ve spesifitesi düşmüştür. Ancak
ülkemizde tüm hastalara EMA bakılamamaktadır. Ayrıca bu çalışma, EMA’ nın
ülkemizde güvenilir olmadığını da göstermiştir. Ülkemiz koşullarında her
hastaya endoskopi yapmak daha uygun olacaktır.