Akademik Veri Yönetim Sistemi
19. Ulusal Psikoloji Kongresi, İzmir, Türkiye, 5 - 07 Eylül 2016, ss.53
Kuramsal Gerekçe:
Üstün yetenekli çocuklar ile yapılan bazı çalışmalar, bu çocukların normal gelişim gösteren çocuklardan daha
çok duygusal güçlükler yaşadığını (Reis ve Renzulli, 2004; Webb ve ark., 2007) göstermesine rağmen; son
zamanlarda normal çocuklardan daha fazla güçlük yaşamadıkları konusunda artan bir inanış söz konusudur
(Baker, 2004). Ancak, çalışmalar üstün yetenekli çocukların mükemmeliyetçilik, aşırı duyarlılık ve eş zamanlı
olmayan duygusal, fiziksel ve zihinsel gelişim gibi bazı duygusal incinebilirliliğe sahip olduğunu göstermektedir
(Neihart, Reis, Robinson ve Moon, 2002). Buna ek olarak çalışmalar, üstün yetenekli çocukların ebeveynlerinin
gerçekçi olmayan beklentiler ve aşırı müdahale gibi bazı özelliklere sahip olduğunu göstermektedir. Bu
faktörlerin üstün yetenekli çocuklar için, davranışsal ve duygusal sorunlar geliştirmede bir risk oluşturduğu
düşünülmektedir (Clark, 2002; Koshy, 2002). Bu çalışmanın amacı, üstün yetenekli çocukların yaşadıkları
psikolojik güçlüklerde ebeveyn özelliklerinin etkisinin üstün yetenekli olmayan çocuklardan daha fazla olup
olmadığını tespit etmektir.
YÖNTEM:
Katılımcılar (Örneklem): 8 ve 12 yaşları arasında 158 üstün yetenekli ve 214 üstün yetenekli olmayan çocuk
katıldı.
Ölçekler: Bu çalışmada, Anne Baba Tutum Ölçeği (ABTÖ), Çocuk/Ergen Ebeveyn Kabul-Red Ölçeği/Kontrol
Anne-Baba (Kısa Formu), Güçler Güçlükler Anketi (GGA) ve Demografik Bilgi Formu kullanılmıştır.
BULGULAR:
Regresyon analizi yapılan çalışmanın sonuçları, algılanan ebeveyn kabul – red ve ebeveyn tutumlarının üstün
yetenekli çocukların yaşadıkları psikolojik güçlükler üzerinde üstün yetenekli olmayan çocuklardan daha fazla
yordayıcı güce sahip olduğunu göstermektedir.
YORUM:
Analiz sonuçları üstün yetenekli çocukların çevrelerine karşı olan aşırı duyarlılıkları ile açıklanabilir.
Anahtar Kelimeler: üstün yetenekli çocuk, ebeveynlik, ebeveyn kabul-red, psikolojik güçlükler