Akademik Veri Yönetim Sistemi
III. INTERNATIONAL CONGRESS ON KNOWLEDGE SOCIETY AND FORESIGHTS: DRIVING CHANGE IN SOCIAL SCIENCES, Bayburt, Türkiye, 29 Eylül 2025, ss.145-152, (Tam Metin Bildiri)
Çalışma hayatı tarih boyunca çok sayıda unsurdan etkilenmiş dinamik bir yapı sergilemektedir. Özellikle makineleşme, bilgisayar teknolojilerinin yaygınlaşması ve dijitalleşme gibi kilit unsurlar çalışmanın dönüşümünde önemli rol oynamıştır. Makineleşme ile iş evlerden fabrikalara taşınmış; çalışma yeri, çalışma süreleri ve üstlenilecek görevler açısından kurallı ve sistematik bir hal almıştır. Devam eden yıllarda bilgisayar teknolojilerinin yaygınlaşması ve dijitalleşme gibi gelişmelerle birleşen esnekleşme ihtiyacı, çalışmayı yeniden bir dönüşüme uğratmıştır. Bu gelişmelerle birlikte çalışma mekânı ve çalışma zamanı gibi unsurlar üzerindeki kati sınırlar ortadan kalkmış; iş, işyeri dışında ve esnek zamanda da gerçekleştirilebilen bir faaliyet haline gelmiştir.1980’lerden bu yana emek piyasasında sürekli var olan esnekleşme ihtiyacı, işin dönüşümünün başlıca nedenlerindendir. Çalışma mekânında ve çalışma zamanındaki esnekleşme, işi standart iş ilişkisinin dışına çıkarmıştır. Uzaktan çalışma, tele çalışma, çağrı üzerine çalışma, belirli süreli çalışma, alt işverenlik, yarı zamanlı çalışma, platform çalışma gibi çalışma biçimleri standart dışı çalışma biçimlerinden bazılarıdır. Standart iş ilişkisinin dönüşüme uğramasının, şüphesiz çalışma hayatının en önemli aktörleri olan çalışanlar, işverenler ve hükümet açısından olumlu ve olumsuz sonuçları söz konusudur. Bu çalışma, standart dışı çalışma biçimlerinin çalışanlar, işverenler ve devlet üzerindeki etkilerini açıklamayı amaçlamaktadır. Bu amaçla standart dışı çalışma tanımlanacak, standart dışı çalışma biçimlerine değinilecek ve bu çalışma biçimlerinin çalışma hayatı aktörleri üzerindeki etkileri tartışılacaktır.