Akademik Veri Yönetim Sistemi
ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ, sa.52, ss.215-242, 2014 (Hakemli Dergi)
Âşık Tarzı Şiir Geleneği’nin XIX. yüzyıldaki önemli simalarından biri olan Erzurumlu Emrah, divan şiirinin etkisinde kalmış olsa da asıl edebî kişiliğini âşık tarzında yazdığı şiirlerle kazanmış, âşıklık geleneğinde yerini almıştır. Bir müddet medrese eğitimi gördüğü bilinen Emrah’ın tasavvufî kişiliğinin oluşmasında gerek Erzurum’da iken gerekse gurbette geçirdiği yıllar içerisinde tanıştığı çeşitli tarikat ehli kişilerin etkisi vardır. Âşık kisvesiyle Anadolu’nun çeşitli şehirlerini dolaşmış, tarikat çevreleri ile irtibatı neticesinde âşıklığa dervişlik misyonu yükleyerek âşık kişiliğinin yanında bir de derviş kişiliği elde etmiştir. Bununla beraber onun kişiliğinin temayüz ettiği asıl alan aşk/ilahî aşk olmuştur. Bu hususta en önemli kaynak olan şiirlerinin bir bütün halinde incelenmesiyle Emrah’ın tasavvufî kişiliği hakkında fikir edinmek mümkündür.
Erzurumlu Emrah, who is one of the most important representatives of Poetic Tradition in 19th century, gained his real literary identity through his poems written in minstrel style and had a place in minstrel literature, although he was influenced by divan literature. In shaping the sophistic identity of Emrah, who is known to have education in madrasah for some time, some dervishes, whom he met either when he was in Erzurum or when he was abroad, have an effect. He travelled through different cities of Anatolia as a minstrel and he gained a dervish identity as well as a minstrel identity by adding a dervish mission to minstrelsy as a result of his connection with different dervish orders. Along with that, the real field in which his character comes to the fore is love/divine love. In this respect, it is possible to have an idea about his divine love understanding and connection with dervish orders by examining his poems, which are the most important source, as a whole.