Akademik Veri Yönetim Sistemi
II. Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Kongresi, Trabzon, Türkiye, 15 - 16 Kasım 2018, ss.52-53, (Özet Bildiri)
Uluslararası ilişkilerin temel sorunlarından birisi sistemin hukuksal bir
bütünlüğe sahip olmaışıdır Disiplinin realist perspektifi halen bu düei en
iyi şekilde anlatan yaklaşımlar arasındadır Bu aklaşım içerisindeki
Hegemonik İstikrar Teorisi realist perspektife ii bir örneklem olsa da
uluslararası hukukun bütünlük sorunu açısından ii bir karşılaştırma
apmamıa da olanak vermektedir Hegemonik istikrar yaklaşımının
temelinde hegemon vasfına sahip gücün genel anlamda düna siasetine
de ön vermee çalıştığını görmektei Bu durum uluslararası hukukun
realist yaklaşımlarla tartışılığı düein temelini oluşturmaktadır Egemen
eşitler arasındaki vurgu uluslararası hukuk açısından ön plana çıkarken
hegemon bir devletin varlığını düna ekonomisi ve sistemi için elem
görmek ciddi bir anlaış farklılığını da ortaa komaktadır Uluslararası
ilişkilerin disiplinel yaklaşımını egemenler üerinden okudukça uluslararası
hukukun ıprandığı gerçeğini göardı etmemek gerekmektedir Öne çıkan
araştırma sorularından birisi de hegemonun olmaışı durumunda
uluslararası bir istikrarsılığın artıp artmaacağıdır
Hegemon kısa vadede realist perspektif anlamında kaanımlarını kendine
çevirecektir Her iki düna savaşının temelinde de kaanımların kutuplaşması
gelmektedir Uluslararası hukukun varlığı büük savaşların başında ve
sonunda akla gelen bir kavram dahi olmamıştır Örneğin ABD İkinci Düna
Savaşı sonunda bir hegemon olarak ükselişe geçerken uluslararası hukukun
eşitler arasındaki boutunu bir avantaja dahi dönüştürmüştür Bretton
Woods sistemi ile hegemon düeini derinleştirmiş ve aslında sisteme dahil
olan egemen eşitleri de bu konuda teşvik etmiştir. Uluslararası ilişkilerin güç
ilişkileri açısından ABDnin hegemon vasfını koruabileceği tartışması
üıl için bir tartışma konusu olabilir fakat bu konuda ıtlaştığı uluslararası
hukuk kendi bütünlüğü açısından önemli bir sınav vermektedir Uluslararası
hukukun bir güç düeni olup olmadığı halen bir tartışma konusu iken
devletlerin egemen eşitliği konusu bir ifadeden ötee geçememektedir.
Hegemonun temel sorunu gücün uluslararası hukuka ugun olarak
işletilmesinden ana olmaışıdır Hegemonik istikrar teorisinin açıklamaa
çalıştığı husus gücün kaos karşısında işletilebilmesidir. Charles
Kindlebergerin de Büük Buhranını incelerken hegemonik istikrar
teorisine er vermesi bu konuda anlamlı gibi göükmektedir Fakat
uluslararası anlamda düenleici olma hegemonun varlık nedenini
uluslararası hukuk karşısında açıklaabilmekte midir Bu çalışmanın temelini
de bahsettiğimi sorulara verilmee çalışılan cevaplar oluşturmaktadır
Uluslararası anlaşmaların hegemon karşısında duruşu ve normların
işletilebilmesi konusundaki girişimler de çalışma içerisindeki diğer alt
başlıklar arasındadır Cevap verilmee çalışılan sorular dönemsel anlamda
günümüe ışık tutmaa çalışmaktadır Bunun sebebi uluslararası sistemin
baen hegemona baen de güçler dengesine daalı oluşudur. ABD
karşısında ükselen güçlerin varlığı eni dalgalanmalara sebep olabilir fakat
uluslararası anlamda normların işaret ettiği bütünlük liberal ve ideal
yaklaşımların elini güçlendirecektir Uluslararası hukukun varlığı bugün tüm
devletler tarafından kabul edilmektedir Bu durum uluslararası örgütlerin
varlığıla da güçlenmektedir Uluslararası hukuk ve hegemon anı sistem
içerisinde eşit bir apıı inşa edebilecek midir sorusu bu noktada yine
cevaplanması gerekecek sorular arasındadır Uluslararası hukukun elbette
tüm uluslararası sorunları çöme gibi bir kapasitesi bugün itibarile
göükmemektedir fakat Birleşmiş Milletler gibi bir örgütün varlığı hegemon
açısından önemli bir dengeleici faktördür Birleşmiş Milletlerin Güvenlik
Konseyi ile hizmet etmee çalıştığı uluslararası sistem hegemonun etkisi ile
eleştirilmektedir Hegemonik istikrar teorisinin gücü bir dengeleici olarak
gördüğü sistem başta insan hakları ihlalleri olmak üere uluslararası
hukukun egemen eşitler arasındaki önemli ilkelerini ıpratmaa devam
etmektedir Uluslararası örgüt çalışmalarının işaret ettiği ortak düenin
uluslararası hukuk bağlamında hegemonik istikrar teorisile ne kadar
örtüştüğü de bu çalışma dahilinde cevabı aranan sorular dahilindedir Bu
sorular dahilinde uluslararası hukukun fiili düede hegemonik istikrar
teorisiyle karşılaştırılması çalışma dahilinde amaç edinilecektir