YAPISAL VE FONKSİYONEL BAĞLAMDA BİR SANAT YAPISI: VALENCIA OPERA BİNASI

Karasakal H. B., Kavraz M.

Sanat Dergisi: Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, sa.38, ss.216-243, 2021 (Hakemli Dergi)

Özet

Dionysos şenlikleriyle başlayan tiyatro ritüelinin müzikle buluşmasıyla şekillenen operanın sergilendiği opera yapıları uygulandıkları ilk dönemlerden günümüze kadarki süreçte yapıldıkları kentlere katmış oldukları sembolik değerlerle ön plana çıkmışlardır. Bu çalışmada İspanya’nın Valencia kentinde Santiago Calatrava tarafından bir sanat kompleksi şeklinde tasarlanan Sanat ve Bilim Şehri’nin bir parçası olan Valencia (Palau de les Arts Reina Sofia) Opera Binası değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında öncelikle Calatrava’nın doğayı ilham alan tasarımları ve buna bağlı olan genel yaklaşımları ortaya konulmuştur. 21. yy opera yapılarında gözlenen sembolikliğin, heykelsi ve ikonik tasarımlarıyla ön plana çıkan Calatrava yaklaşımıyla birleşmesi sonucu ortaya çıkan Valencia Opera Binası üzerinden hem mimarın hem de opera yapılarının genel özellikleri ele alınmıştır. Literatür taramasında elde edilen plan, kesit ve görünüşlere ait verilerle birlikte elde edilen çizimler ölçeklendirilmiş ve görsel, oransal, alansal ve hacimsel analizler yapılmıştır. Daha sonra Opera Binası kentsel, yakın çevre ve fiziksel çevre bağlamında değerlendirilmiştir. Ayrıca form, strüktürel ve fonksiyonel bağlamda analizler yapılmıştır. Bu kapsamda binanın tasarım yaklaşımları, teknik ve teknolojik özellikleri de analiz edilmiştir. Opera yapısı, Sanat ve Bilim Şehri ile birlikte Valencia kentinin sanatsal bir odak haline dönüşmesini sağlamış ve Calatrava’nın tasarım yaklaşımıyla birlikte sanat ve bilimin birbirini bütünleyen alanlar olduğu bilinci artık mimari tasarımda da bir bağlam olarak ortaya konulmuştur.