Akademik Veri Yönetim Sistemi
THE JOURNAL OF ACADEMIC SOCIAL SCIENCE STUDIES, sa.97, ss.289-304, 2023 (Hakemli Dergi)
Aḫamenid İmparatorluğu’nun kurucusu II. Kyros MÖ 546’da Sardes’i ele geçirip Lidya Krallığını ortadan kaldırarak Anadolu topraklarını kendi yönetimine dâhil etti. Ah amenidler II. Kyros’un kurduğu, I. Darius’un sistemleştirdiği satraplık sistemi ile Anadolu’yu yönetti. Yönetimlerine dâhil ettikleri yerlerde bölgesel ve kültürel çeşitliliklere sahip bir çok halk yaşadığı için satraplıklar arasında bazı yönetimsel farklılıklar görülmektedir. Pers listelerinde yer alan satraplıkların beş tanesinin tamamı veya bir kısmı bugünkü Anadolu topraklarında yer almaktadır. Antik dönem kaynakları kullanılarak bugüne kadar özellikle Batı ve Orta Anadolu’da bulunan satraplıklar üzerine birçok çalışma yapılmış olmasına rağmen Karadeniz’in doğu kıyıları ve iç kesimlerini yönetiminde bulunduran Armina/Armenia Satraplığı ve bu satraplığın bölgedeki yönetimsel yaklaşımları üzerinde bilinmezlikler mevcuttur. Bu makale Aḫamenid İmparatorluğu’nun antik dönemde Pontos ve Kolkhis olarak bilinen Doğu Karadeniz topraklarına Armina/Armenia Satraplığı vasıtasıyla nasıl bir idari düzen kurduğunu tespit etmeyi amaçlamaktadır. Antik Çağda coğrafi karakteri, yer altı ve yer üstü kaynakları ve etnik çeşitlilikleri ile zengin bir bölge olan Doğu Karadeniz hakkında antik ve modern kaynaklar kullanılarak Aḫamenid merkezi yönetiminin bu topraklara bakış açısı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Hem satrap sistemi hem de Doğu Karadeniz’in özellikleri göz önünde bulundurularak Aḫamenid Dönemi bölgenin idari durumu değerlendirilmiştir. Doğu Karadeniz’de yaşayan halklar Aḫamenid üst yönetimi kabul edip vergi, hediye ve gerektiğinde asker gönderme dışında genel olarak bağımsız bir yapıda yaşamlarını sürdürdükleri izlenmiştir.
Cyrus II, the founder of the Achaemenid Empire, conquered Sardis in 546 BC, abolished the Lydian Kingdom and brought Anatolia under his rule. The Achaemenids ruled Anatolia under the satrapal system established by Cyrus II and systematised by Darius I. Since many peoples with regional and cultural differences lived in the areas they included under their rule, some administrative differences can be observed among the satrapies. Five of the satrapies included in the Persian lists are wholly or partly located in present-day Anatolia. Although many studies have been carried out on the satrapies of western and central Anatolia using ancient sources, there is still much that is unknown about the satrapy of Armina/Armenia, which administered the eastern coasts and inland areas of the Black Sea and the administrative practices. This article aims to determine how the Achaemenid Empire, through the satrapy of Armina/Armenia, established an administrative order in the eastern Black Sea region known in antiquity as Pontos and Colchis. Using ancient and modern sources on the eastern Black Sea, a region rich in geographical features, underground and surface resources, and ethnic diversity in antiquity, has been tried to reveal the perspective of the Achaemenid central administration towards these lands. The administrative status of the region in the Aḫamenid period was evaluated, taking into account both the satrap system and the characteristics of the eastern Black Sea region. It has been observed that the people living in the Eastern Black Sea region generally maintained their lives in an independent structure, except for accepting the Achaemenid upper administration and sending taxes, gifts and soldiers when necessary.