Aile Hekimliğinde Yaşam Sonu Umutlar, Özgür Enginyurt, Editör, Türkiye Klinikleri Yayınevi, Ankara, ss.30-36, 2022
Terminal dönem, hayati işlevlerin belli bir süre içinde sona ermesinin beklendiği dönem olarak
tanımlanmıştır. Terminal dönemdeki hastaların ihtiyaçlarını karşılamak ve hastaların hayat kalitesini
yükseltmeyi amaçlayan uygulamalara yaşam sonu bakım denmektedir. Yaşam sonu bakımda hedeflenen,
kişinin ölüm sürecindeki ihtiyaçlarına destek olurken aynı zamanda yaşamına saygı göstermektir. Dünya
Sağlık Örgütü (DSÖ) palyatif bakımı yaşamı tehdit eden hastalığa bağlı olarak ortaya çıkan problemlerle
karşılaşan hasta ve ailesinde acı çekmenin önlenmesi ve hafifletilmesi olarak tanımlanmıştır. Bu problemler hastanın fiziksel, psikolojik, sosyal ve spiritüel gereksinimlerini ve ailesinin psikolojik, sosyal ve
spiritüel gereksinimlerini içermektedir. Terminal dönemdeki hastaların tedavisi gereken biyolojik gereksinimleri arasında ağrı, bulantı, kusma ve dispne öne çıkmaktadır. Terminal dönemde bakım sadece
hastaya odaklanmamalı, hasta ve ailesini birlikte içermelidir. Sürekli, kapsamlı ve bütüncül sağlık hizmeti sunan aile hekimleri, terminal dönemdeki hastaların sağlığının geliştirilmesinde kritik öneme sahiptir.
The terminal period is defined as the period in which vital functions are expected to end
within a certain time. End-of-life care is the activities that aim to meet the needs of terminally ill patients
and to lead a better life for them. The aim of end-of-life care is to respect the person’s life, while supporting needs of the person during the death process. The World Health Organization (WHO) has defined
palliative care as an approach that improves the quality of life of patients and their families who are facing problems associated with life-threatening illness. These problems include the physical, psychological, social and spiritual needs of the patient and the psychological, social and spiritual needs of the family.
Control of pain, nausea, vomiting and dyspnea are the main factors in the symptomatic treatment of terminally ill patients. Care in the terminal period should not only focus on the patient, but should include
the patient and their family together. Family physicians who provide continuous, comprehensive and
holistic health care, have a crutial role in improving the health of terminal patients.