Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tarihte Türkler ve Ermeniler, Çiçek, K; Hülagü, M. , Editör, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, ss.145-172, 2014
Amerikalı misyonerler Osmanlı topraklarında faaliyete başladıklarında İmparatorluk dış ve iç dinamiklerin tetiklediği yapısal depremlerle sarsılmaktaydı. Aslında uzun dönem bölgesinde ve dünyada etkin rol oynamış olan Osmanlı Devleti 1699 yılındaki Karlofça Antlaşması sonrasında başlayan hızlı gerileme sürecini bir türlü geri döndürememiş ve gerileme dağılmaya doğru hızla yol almıştı. Karlofça Antlaşması imzalandığında devasa boyutlara ulaşmış olan Osmanlı Devleti yine çevresinde devasa bir etki bırakarak çökmekteydi. Osmanlı Devleti’nin gerilemesi ve çöküşü ile ilgili çokça neden vardır. İdare edilmekte olan farklı din, mezhep, ırk ve dilden azınlıklar Osmanlı Devleti’nin gerileme döneminin dağılmaya evrilmesinde büyük etkiye sahiptir.
ABD’li misyonerler bu şartlar altında Osmanlı topraklarına gelmişler ve çalışmaları ile Osmanlı’nın çöküşünü hızlandırırken, iki ülke diplomatik ilişkilerinde dönem dönem krizler çıkmasına da neden olmuşlardır.
When US missioners started to function in Ottoman soils the Empire had been trying to cope with her external and internal problems. In fact Ottoman State had played an important role in her region and in the world for a long period but the process begun with the Treaty of Carlowitz never could have been overcome with. The process of regression had been turned into disintegration and Ottoman State was a gigantic Country when the Treaty of Carlowitz was signed and she was collapsing with a gigantic effect around her. There are several reasons triggered and accelerated the regression and fall of Ottomans. Multi religious, ethnic, sectarian and languages were among the reasons triggered the regression into fall.
US missionaries had come Ottoman soils under those conditions and their activities had an accelerative effect on Ottoman disintegration and moreover they randomly caused crisis in both countries’ diplomatic relations.