Kömür Madenlerinde Gaz ve Kömür Püskürmelerini Etkileyen Faktörler

Karakurt İ., Aydın G., Kaya S., Yıldırım F.

Türkiye 21. Uluslararası Kömür Kongresi (ICCET 2018), Zonguldak, Türkiye, 11 - 13 Nisan 2018, cilt.1, ss.39-46

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Zonguldak
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.39-46
  • Karadeniz Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

ÖZET
Metan, kömürde oluşan en etkili gazlardan bir tanesidir. Bu gaz, kömür matrislerinde yüzeye adsorbe halde bulunabildiği gibi kömür ve çevreleyen kayaçlardaki boşluklarda serbest veya çözülmüş halde de bulunabilir. Kömür veya yan kayaçlarda bulunan metan, madencilik işlemleri sonucu oluşan kırıklar/çatlaklar aracılığı ile açığa çıkar. Uygun koşularda, ani bir şekilde püskürmeyle de açığa çıkabilir. Bu tür püskürmeler, kömür madenlerinin güvenliğini tehdit eden doğal felaketlerden biridir. Kömür madenlerinde meydana gelen bu gaz/kömür püskürmeleri, çeşitli parametrelerden veya faktörlerden etkilenmektedir. Gaz içeriği, gaz basıncı, kömür damarı dayanımı, gerilme koşulları ve jeolojik koşullar gaz/kömür püskürmelerini etkileyen önemli parametreler arasındadır. Bu çalışmada, kömür madenlerinde meydana gelen gaz/kömür püskürmeleri ve etki eden faktörlere yönelik bilgiler sunulmuştur. İlave olarak, gaz/kömür püskürmelerine karşı alınabilecek tedbirlerden ve dünya geneli meydana gelen gaz/kömür püskürme vakalarından da bahsedilmiştir.


ABSTRACT
Methane is one of the predominant gases occurred in coal. This gas is adsorbed to the coal matrix and occurs within voids in both coal and surrounding rock as free and dissolved state. The gas is released through cracks/fractures as a result of mining activities. In certain conditions, the gas is released suddenly, known as gas and coal outburst. This kind of outburst is one of the natural disasters that threaten the safety of coal mines. The gas and coal outbursts occurred in coal mines are affected by various parameters or factors. Gas content, gas pressure, coal strength, stress condition and geological conditions are among the most significant factors influencing the gas and coal outbursts. In this study, an overview on the gas and coal outbursts occurred in coal mines and affecting factors are presented. Additionally, safety precautions against the gas and coal outbursts and worldwide gas and coal outbursts occurrences are discussed.