Akademik Veri Yönetim Sistemi
SANART II Türkiye Estetik Kongresi, Mersin, Türkiye, 24 - 26 Ekim 2013
20. yüzyıl başlarında seri üretimin ortaya çıkışı ile tüketim alışkanlıkları değişmeye başlamıştır. Karl Marx’a göre katı olan her şeyin buharlaştığı, kutsal olan her şeyin dünyevileştiği tüketim dünyasında, mimarlık da tüketimin nesnesi haline gelmiştir.
Mimarlık, medya ve reklamın günümüzde çok yoğun bir ilişki içerisinde olması mimari pazarlama yöntemlerinin geniş kitlelere ulaşmasında etkili olmakta ve dolayısıyla mimarlığın pazarlanabilir bir tüketim nesnesi haline gelmesinde büyük rol oynamaktadır. Mimarlık, farklı sloganlarla yalnızca gündelik hayata ilişkin bir durum olmaktan çıkmakta, prestij sorunu haline gelmektedir. Tüketim odaklı mimarlık; güvenliği, büyükşehir yaşantısını, çekiciliği, alışverişi ve modayı, hızı, ulaşım kolaylığını vadetmektedir.
Mimarlık, medya ve reklam arasındaki ilişkide mimarlığın; “soylulaştırma”, “bilindik imajlara benzetme”, “-mış gibi mimarlıklar yaratma” gibi yöntemler kullanılarak pazarlanması mimarlığı “kitsch”leştirmektedir. Kitsch, var olanın niteliğinde kötü kopyalarının üretilmesidir. Kitsch olarak nitelendirilebilecek bu durumun temelinde ticari kaygılar yatmaktadır. Tüketici tarafından kabul görmüş bir durum yeniden üretilip pazarlanmaktadır. Kentsel, tarihi, geleneksel değerlerin mimari projelerde, özellikle konut projelerinde yeniden üretildiği noktada “kitsch mimarlık” tanımı yapılabilir. Tüketiciye “-mış gibi olan” bir hayat tarzı sunulmakta ve tüketici de bu duruma “soylulaşma” gerekçesiyle değer atfetmektedir. Çünkü tüketicinin bu yeniden üretim mimarisinde konut sahibi olmasının, onu toplumsal statüde bir üst kademeye taşıdığı düşünülmektedir. Tüm bu durumun pazarlanması ise gelişen iletişim yollarıyla gerçekleşmektedir.
Bu çalışmada pazarlama stratejilerinin yoğun olarak kullanıldığı ve soyluluğa öykünen konut projeleri “kitsch mimarlık” üzerinden incelenecektir. Bu projelerin neden kitsch olarak tanımlandıkları, kullanıcıya vadedilen ile aslında olan arasındaki ilişki, projelerin pazarlanması sırasında kullanılan ortak veya farklı durumlar tartışılacaktır. Mimarlığın tüketim nesnesi haline geldiği durumda tüketicinin aslında neyi satın aldığı sorgulanacaktır.
Anahtar Kelimeler: Kitsch mimarlık, medya, reklam, tüketim, soylulaşma