Akademik Veri Yönetim Sistemi
IV. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, Trabzon, Türkiye, 06 Aralık 2021 - 09 Ocak 2022
Ülkemizde özellikle yaz aylarında kızılçam, karaçam ve maki
vejetasyonun yer aldığı ormanlık alanlarda gerçekleşen yangınlar, ekosistemler
üzerindeki bazı olumlu etkilerinin yanında, birçok olumsuz etki oluşturabilmektedir.
Bu durum, 2021 yılının temmuz ve ağustos aylarında gerçekleşen ve yüksek
sıcaklık, düşük bağıl nem ve yüksek rüzgâr hızların gerçekleştiği birçok
yangında görülmüştür. Bu çalışmada, 29.07.2021 tarihinde Marmaris ilçesi
Armutalan beldesinde başlayan orman yangını, uzaktan algılama teknikleri ve
karar destek sistemleri yardımıyla analiz edilmiştir. Yangının günlük analizi,
SUOMI-NPP ve NOAA-20 uydularının sağladığı 375m konumsal çözünürlüğe sahip Görünür
Kızılötesi Görüntüleme Radyometre Sensörünün (VIIRS) sağladığı aktif yangın/sıcak
nokta verileri ile gerçekleştirilmiştir. Yangının gerçekleştiği günlere ilişkin
saatlik yangın indeks değerleri, Türkiye Orman Yangın Tehlike Oranları-
Meteorolojik Yangın İndeksi Sisteminden elde edilmiş olup, yangın hattının
zamansal ve konumsal değişimi, meteorolojik değerler ve indeksler ile
karşılıklı olarak analiz edilmiştir. Yangın sonrası yanan alana ilişkin Normalleştirilmiş
Fark Bitki Örtüsü İndeksi (NDVI), Nem İndeks değişimi ve yangın etkilerinin
değerlendirilmesi alana ilişkin 28.07.2021 ve 07.08.2021 tarihli Sentinel-2A
uydu görüntüleri yardımıyla gerçekleştirilmiştir. VIIRS sensörünün algıladığı
sıcak noktalar değerlendirildiğinde yangının 8 gün sürdüğü ve yanan alanın
%60,7’inin ilk iki günde yandığı belirlenmiştir. Alana ilişkin yangın sonrası
07.08.2021 tarihli ve 10 metre konumsal çözünürlüklü Sentinel-2A uydusuna ait gerçek
renk görüntüsünün (TCI) kontrollü sınıflandırılması ile elde edilen yanan
alanın orman amenajman planı meşcere tipleri haritası çakıştırılmasıyla elde
edilen sonuca göre; 6.559,94 ha verimli, 3.467,82 ha bozuk orman, 310,62 ha ziraat,
68,06 ha İskan ve 63,72 ha açıklık alan olmak üzere, toplamda 10.470,16 ha alan
yangından etkilenmiştir. Gerçekleşen yangının %42,8’i tepe, %57’si ise örtü
yangını şeklinde gerçekleşmiştir. Yangının gerçekleştiği günlerde, meteorolojik
yangın indeksi yüksek olarak hesaplanmıştır. 29.07-05.08.2021 tarihleri
arasında Marmaris ilçesi için hava sıcaklığı 45,3°C’ye ulaşırken, bağıl nem
%6’lara kadar düşmüştür. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar, büyük orman
yangınlarının analiz ve değerlendirilme çalışmalarına önemli katkılar sağlayacak
niteliktedir.