Ülkelerin Sosyo-Ekonomik Göstergelerinin Cinsiyete Özgü Ortalama Yaşam Süreleri Üzerindeki Etkisinin Panel Veri Analiziyle İncelenmesi


Creative Commons License

ŞENOL O., AKBULUT F.

Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sa.50, ss.78-88, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Sağlık teknolojilerinde yaşanan gelişmeler ve sağlık hizmetlerinde yapılan iyileştirmelerle ortalama yaşam süresi yıldan yıla artmaktadır. Ortalama yaşam süresinin gelişmiş ülkelerde gelişmekte olan ülkelere göre daha fazla olduğu, kadınlarda ise erkeklere göre ortalama yaşam süresinin daha yüksek olduğu görülmektedir. Ortalama yaşam süresini etkileyen birçok faktör bulunduğundan bu çalışmada cinsiyete özgü yaşam süresini etkilediği düşünülen sosyo-ekonomik faktörler incelenmiştir. Bu kapsamda Dünya Bankası gelir sınıflandırmasına göre üst-orta gelir grubunda yer alan ülkelerin cinsiyete özgü ortalama yaşam sürelerinin sosyo-ekonomik göstergeler ile ilişkisini incelemek amacıyla panel veri analizi yöntemi uygulanmıştır. Çalışmada üst-orta gelir grubunda yer alan 54 ülkeden verilerine ulaşılabilen 40 ülke analiz edilmiş ve Dünya Bankası veri tabanından alınan ülkelere ait 1991-2020 yılları arasındaki veriler kullanılmıştır. Araştırma sonucunda enflasyon, işsizlik ve nüfus artışının ortalama yaşam süresi üzerinde negatif bir etkisinin olduğu, kişi başı gelir ve ekonomik büyümenin ise ortalama yaşam süresini pozitif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca ortalama yaşam süresini olumlu yönde en fazla etkileyen faktörün ekonomik büyüme olduğu görülmüştür
With the developments in health technologies and improvements in health services, the average life expectancy is increasing from year to year. It is seen that the average life expectancy is higher in developed countries than in developing countries, and the average life expectancy in women is higher than in men. Since there are many factors affecting the average life expectancy, socio-economic factors that are thought to affect gender-specific life expectancy were examined in this study. In this context, panel data analysis method was applied to examine the relationship between gender-specific average life expectancy and socio-economic indicators of countries in the upper-middle income group according to the World Bank income classification. In the study, 40 countries whose data can be accessed from 54 countries in the upper-middle income group were analyzed and data from the countries between 1991 and 2020 from the World Bank database were used. As a result of the research, it has been determined that inflation, unemployment and population growth have a negative effect on average life expectancy, while per capita income and economic growth have a positive effect on average life expectancy. In addition, it has been observed that the factor that most positively affects the average life expectancy is economic growth.