Akademik Veri Yönetim Sistemi
Sanat ve İnsan, sa.9, ss.199-216, 2025 (Hakemli Dergi)
El örgüsü çoraplar ve çorap örücülüğü, üretimi günümüzde de devam eden, el ile veya basit araçlar ile üretilen, motiflerinde üreticisinin duygu ve düşüncelerini aktardığı düşünülen bir halk sanattır. Anadolu’nun tüm bölgelerinde halk kültürünün önemli bir parçası olan el örgüsü çoraplar ve çorap örücülüğü; malzemesi, üretim şekli, renkleri, motifleri, kompozisyon özellikleri, kullanım şekli ve kullanıcıları ile birlikte yaşayan kültür hazinesi olarak kabul edilmektedir. Her ne kadar malzemesi, biçimi, kullanım amacı benzer özellikler gösterse de ait olduğu bölgenin ve yörenin kültürel değerleri ile şekillendirilen motif ve kompozisyon özellikleri ve kullanılan renkleri ile el örgüsü çoraplar, önemli ölçüde kültürel ayırıcılık taşımakta ve yöresel imza olarak kullanılabilecek coğrafi işaretler olarak kabul görmektedir. Bu çalışma; Rize ili Hemşin yöresine ait çorapların yöreye ait motiflerinin üreticileri tarafından çorapların üzerine yerleştirilmesiyle oluşturulan kompozisyon özelliklerinin belirlenmesi ve kompozisyonlardaki simetri kullanımının nasıl olduğunun araştırılması amacı ile planlanmış ve yürütülmüştür. Toplanan verileri açıklayabilecek kavramlara ve ilişkilere ulaşma amacını hedefleyen tarama yöntemi ile ele alınıp, değerlendirilmiştir. Araştırmada elde edilen tüm veriler, nitel ve nicel veri analizi ile karma yöntem kullanılarak sonuca ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: El Örgüsü Çorap, Rize/ Hemşin, Simetri, Gelenek, Motif, Kompozisyon