Otizm Farkındalık Eğitiminde Etkileşimli Video Kullanımına İlişkin Sağlık Çalışanlarının Görüşlerinin İncelenmesi


Abanoz E., Turan B., Esin I. S., Ozdemir R. M., Dursun O. B.

Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, cilt.32, sa.3, ss.203-210, 2025 (Scopus, TRDizin) identifier identifier

Özet

Amaç: Otizm spektrum bozukluğu (OSB), sosyal iletişim ve etkileşimde kalıcı eksikliklerin yanı sıra kısıtlı ve tekrarlayıcı davranışlarla karakterize nörogelişimsel bir bozukluktur. OSB’nin erken teşhisi etkili müdahaleler için kritik öneme sahiptir. Bu çalışma, etkileşimli video tabanlı eğitimin sağlık çalışanlarının OSB’nin erken teşhisine ilişkin farkındalık ve bilgilerini artırmadaki etkinliğini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntem: Türkiye’nin 24 ilinden 8.864 birinci basamak sağlık çalışanı (aile hekimleri ve sağlık personeli) çalışmaya katılmıştır. Eğitim materyalleri, Otizm Tanısal Gözlem Çizelgesi-II değerlendirmelerine dayalı olarak temel OSB semptomlarını gösteren video klipler içermektedir. Video tabanlı eğitimin etkinliğini değerlendirmek amacıyla, Likert ölçekli bir anket kullanılarak eğitim sonrasında değerlendirme yapılmıştır. Veriler, SPSS 22 (IBM Corp., Armonk, NY, USA) yazılımı kullanılarak tanımlayıcı istatistikler ile analiz edilmiştir. Bulgular: Katılımcıların %94’ü eğitimden memnun kaldıklarını, %92’si içeriğin mantıksal olarak yapılandırıldığını ve %94’ü olgu örneklerinin eğitimi güçlendirdiğini belirtmiştir. Videolar %91 oranında ilgi çekici bulunmuş ve %93 oranında odaklanmayı artırmıştır. Katılımcıların %94’ü videoların OSB’nin temel özelliklerini etkili şekilde aktardığını, %93’ü eğitimin farkındalıklarını artırdığını, %92’si videoların geleneksel yöntemlere kıyasla daha etkili olduğunu ifade etmiş, %94’ü ise benzer eğitimlerin devam etmesini önermiştir. Sonuç: İnteraktif video tabanlı eğitimin, sağlık çalışanlarının OSB’ye yönelik farkındalık ve bilgi düzeylerini artırmada etkili ve ilgi çekici bir yöntem olduğu bulunmuştur. Katılımcılardan alınan olumlu geri bildirimler doğrultusunda, benzer video tabanlı eğitim materyallerinin rutin tıbbi eğitim programlarına entegre edilmesi, OSB’nin erken tanı ve müdahale süreçlerini destekleyebilir.
Objectives: Autism spectrum disorder (ASD) is a neurodevelopmental disorder characterised by persistent deficits in social communication and interaction, as well as restricted and repetitive behaviours. Early diagnosis of ASD is critical for effective interventions. This study aims to evaluate the effectiveness of interactive video-based training in increasing the awareness and knowledge of healthcare professionals regarding the early diagnosis of ASD. Materials and Methods: A total of 8,864 primary health care workers (family physicians and health personnel) from 24 provinces of Türkiye participated in the study. The training materials included video clips demonstrating key ASD symptoms based on Autism Diagnostic Observation Schedule-II assessments. In order to evaluate the effectiveness of the video-based training, a Likert scale questionnaire was used for post-training evaluation. Data were analysed with descriptive statistics using SPSS 22 (IBM Corp., Armonk, NY, USA) software. Results: 94% of the participants were satisfied with the training, 92% stated that the content was logically structured and 94% stated that the case examples reinforced the training. The videos were found interesting by 91% and increased focus by 93%. 94% of the participants stated that the videos effectively conveyed the basic features of ASD, 93% stated that the training increased their awareness, 92% stated that the videos were more effective compared to traditional methods, and 94% suggested that similar trainings should continue. Conclusion: Interactive video-based training was found to be an effective and engaging method to increase the awareness and knowledge levels of healthcare professionals about ASD. In line with the positive feedback received from the participants, integrating similar video-based training materials into routine medical training programmes may support early diagnosis and intervention processes of ASD.