Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, cilt.10, sa.2, ss.40-53, 2017 (Hakemli Dergi)
Yaşlılar İçin Konutta İç Mekân Tasarımı ve Ergonomi
Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de her geçen yıl yaşlı nüfus oranı ve buna bağlı olarak yaşlılara yönelik hizmet talebi artmaktadır. Bunun sebebi yaşlılıkta günlük yaşam ile ilişkili birçok aktivitenin kısıtlanması ve bağımlılığın artmasıdır. Bu dönem genellikle yaşam alanının sınırlandığı bir dönemdir. Yaşlı insanlar diğer insanlara göre zamanlarının büyük bir bölümünü konutlarında geçirirler. Bu sebeple yaşlı bireylerin kendi kendine yetebilmesi, bağımsızlaşabilmesi, güvenliği ve konforu, özetle yaşam kalitesi konutun fiziksel özellikleri ile doğrudan ilişkilidir. Mevcut konutlarda yaşlı insanların fizyolojisine uygun olmayan tasarımlar onların günlük yaşamlarında birçok eylemi zorlaştırmakta hatta engellemektedir. Yapılması gereken yaşlı bireylerin fiziksel, duyusal, algısal ve bilişsel özellikleri dikkate alınarak tüm gereksinmelerinin belirlenmesi ve bu gereksinmeleri karşılamaya yönelik tasarım prensiplerinin oluşturulmasıdır. Bu aşamada sosyo-kültürel özellikler, sosyo-ekonomik statü vb.nin sebep olacağı farklılıklar da göz önünde bulundurulmalıdır.
Bu çalışmanın amacı, kullanıcı gereksinmeleri-ergonomik tasarım ilişkisi temelinde konutta yaşlı bireylerin gereksinmelerine uygun ergonomik tasarım prensiplerini belirlemektir. Çalışma kapsamında, konuttaki ergonomik tasarım prensipleri fiziksel çevre faktörleri, mekansal organizasyon prensipleri ve donatı-ekipman tasarımı olmak üzere üç temel başlıkta ele alınmıştır. Ergonomik tasarım prensipleri ve kullanıcı gereksinmeleri (fiziksel-psiko-sosyal gereksinmeler) bu temel başlıklarla ilişkilendirilerek tasarım prensipleri sıralanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Yaşlı kullanıcılar, konut, ergonomi, iç mekân tasarımı
Interior Design And Ergonomics In House For Elderly
Every year the elderly population rate and the demand for services for the elderly are increasing accordingly in Turkey as well as in the whole world. This is why many activities related to daily life in the elderly are restricted and increased in dependence. This period usually limits living space. Compared to other, elderly people spend most of their time indoors. For this reason, the self supporting, independence, safety and comfort in brief quality of life of elderly people are directly related to the physical characteristics of the home. Designs that are incompatible with the physiology of the elderly in existing homes make it difficult or even hamper many actions in their daily lives. It must be done determination of all needs of elderly individuals considering their physical, sensory, perceptual and cognitive characteristics and creation of design principles to meet these needs. In this stage, socio - cultural characteristics, socio economic status etc. The differences that will arise should be taken into account.
The aim of this study is to determine the ergonomic design principles appropriate to the needs of elderly people in the home based on user needs-ergonomic design relationship. In the scope of the study, the ergonomic design principles in the house are covered in three main topics: physical environmental factors, spatial organizational principles and equipment-equipment design. Ergonomic design principles and user requirements (physical-psycho-social needs) will be associated with these basic headings and the design principles are listed.
Key Words: Elderly user, house, ergonomics, interior design