ABD’de Türk-Amerikan Lozan Antlaşması’nın (6 Ağustos 1923) Onay Tartışmaları ve Onay Taraftarlarının Yayınlamış Olduğu Kitapçık

Creative Commons License

KÖSE İ.

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ İİBF DERGİSİ, sa.44, ss.131-155, 2014 (Hakemli Dergi)

Özet

Türk-ABD Lozan Antlaşması, Türk-Bağlaşık Lozan Barış Antlaşması’ndan 13 gün sonra, 6 Ağustos 1923 tarihinde imzalandı. Bu Antlaşma ile 20 Nisan 1917 tarihinde kesilmiş olan Türk-ABD diplomatik ilişkilerinin yeniden başlatılması amaçlanmıştı. Oysa, Lozan Antlaşması imzalandığında ABD’de Türk karşıtı bir algı vardı. Böyle  bir algının oluşmasında, misyonerlerin Savaş öncesi yıllarda halktan bağış toplayabilmek için yapmış oldukları kara propagandanın payı büyüktü. Belirtilen nedenle Lozan Antlaşması’nın onayına karşı ABD’de etkili bir muhalefet oluştu.

Olumsuz algıya rağmen, Antlaşma’nın onaylanması taraftarları dağınık bir şekilde onay için çalıştı. Onay karşıtı ve taraftarı cephelerin üç buçuk yıl süren mücadelesinin son yılında onay taraftarları yapmış oldukları çalışmaları bir Kitapçık’ta toplayarak Senato üzerinde etkin olmaya çalıştılar. Fakat buna rağmen, Antlaşma Senato’da reddedildi ve Türk Amerikan ilişkileri bir süre daha de facto zeminde yürümek zorunda kaldı.  

Turkish-American Lausanne Treaty has been signed on August 6, 1923, 13 days after the Treaty of Turkish-Allied Associated Powers. With this treaty it had been aimed to restart Turkish-American diplomatic relations which had been ceased on April 10, 1917.Whereas, when the Lausanne Treaty has been signed there was a reverse Turkish perception in USA. Actually it was missioners who had escalated this opposition during pre-war decades to collect more donations. Due to this reason en effective opposition emerged in USA against the ratification of Lausanne Treaty.

Despite this negative perception, there were some disorganized groups favoring ratification of the Treaty. During the confrontation of opponent and favoring groups in three and half years, at the last year the favoring party to affect Senate compiled all the works in a Book supporting the ratification. But, the Treaty was rejected in Senate and Turkish-USA relations had to continue on de facto grounds for a while.