Kızılırmak Delta Göllerindeki Yabancı ve İstilacı Balık Türleri: IASON Projesi

Öztürk R. Ç., Aydın M., Erüz C., Telli Karakoç F., Şahin A., Sağlam H., ...Daha Fazla

5. Ulusal Deniz Bilimleri Konferansı, Trabzon, Türkiye, 1 - 03 Haziran 2022, ss.23-24

Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
Basıldığı Şehir: Trabzon
Basıldığı Ülke: Türkiye
Sayfa Sayıları: ss.23-24
Karadeniz Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

AB Karadeniz Sınır Ötesi İşbirliği (CBC) programı 2014-2021 döneminde desteklenen BSB-1121 IASON projesi kapsamında Karadeniz Koruma Altında olan delta alanlarında iklim değişime bağlı yabancı ve istilacı türlerin varlığı ve dağılımının tespiti ve iklim değişimine bağlı değişiminin, bilgi iletişim teknolojileri kullanılarak izlenmesi çalışması yürütülmektedir. Proje kapsamında Karadeniz de tek kıyı koruma ve Ramsar alanı olan Kızılırmak deltası çalışılmaktadır. Elde edilen ilk veriler ışığında delta kıyıları ve göllerinde 26 sucul yabancı ve istilacı türün varlığı tespit edilmiştir.

İstilacı türlerin yönetilmesi, kontrol altına alınması ve bunların yayılmasının önlenmesine yönelik çabaların amacına ulaşması için gerekli mevcut durum tespitine yönelik bilgiler sağlamak, nicel ekolojik, ekonomik ve sosyal etki değerlendirme yöntemleri geliştirmek için izleme çalışmaları, envanter programları ve dağılım verileri gereklidir. AB destekli IASON Projesi ( Karadeniz Delta koruma alanlarında yabancı ve istilacı türlerin tespiti ve izlenmesi ) kapsamında yürütülen bu çalışmada, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesinin en büyük sulak alanı ve Ramsar sahası olan Kızılırmak Deltası'nda istilacı balık türlerinin varlığı araştırılmıştır. Kızılırmak Deltası'nda yer alan üç göldeki balık popülasyonları, ilkbahar ve yaz aylarında galsama ağları ve elektroşok yöntemi ile örneklenmiştir. Örneklenen balıklar, mtDNA'nın COI gen bölgesi analiz edilerek tür düzeyinde genetik olarak tanımlanmıştır. Toplamda, tür düzeyinde 17 farklı balık taksonunun varlığı tespit edilmiştir. Bunların arasında özellikle dört istilacı tür; Carassius gibelio, Syngnathus abaster, Pseudorasbora parva ve Gambusia holbrooki türlerinin örneklenen tüm delta göllerinde yayılım gösterdiği doğrulanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Kızılırmak,delta ekosistemleri, yabancı ve istilacı türler, IASON, balık