Endotrakeal tüp kaf şeklinin supin pozisyonunda 120 dakikadan uzun süren cerrahilerde postoperatif boğaz ağrısı üzerine etkisi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Cerrahi Tıp, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BÜŞRA ÖZHAN AKDEMİR

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Ahmet Beşir

Eş Danışman: Ali Akdoğan

Özet:

Giriş: Genel anestezi uygulanan hastalarda anestezistin en önemli sorumluluklarından biri de havayolu güvenliğini ve devamlılığını sağlamasıdır. Havayolu güvenliğinin sağlanmasında kullanılan yöntemlerden biri endotrakeal entübasyondur. Endotrakeal tüplerin bölümlerinden kaf kısmı ile trakea duvarı ile tüp arasından sıvı ve gaz kaçışı önlenerek pozitif basınçlı ventilasyona olanak sağlar. Ayrıca hava yoluna mide içeriğinin aspirasyonunu ve kullanılan medikal gazların dış ortama salınmasıyla oluşan ortam kirliliği önlenmiş olur. Entübasyon sonrası hastalarda postoperatif boğaz ağrısı, ses kısıklığı, yutma güçlüğü, öksürük, boğaz kuruluğu gibi komplikasyonlar yaşanabilmektedir. Trakeal entübasyona bağlı postoperatif boğaz ağrısı sıklığı %21-%65 olarak bildirilmektedir. Postoperatif dönemdeki boğaz ağrısı hasta konforunu olumsuz yönde etkiler ve hoş olmayan bir anestezi deneyimine sebep olabilir. Entübe bir hastada kafla ilgili komplikasyonları önlemek için endotrakeal tüp (ETT) kaf basıncının 20-30 cm H2O arasında tutulması son derece önemlidir. Amaç: Endotrakeal entübasyonda kullanılan geleneksel silindirik şekilli ETT ile karşılaştırıldığında konik şekilli bir endotrakeal tüp kaf çapı ve kaf-trakea temas alanının daha küçük olduğu bilinmektedir. Bu çalışmamızda 120 dk'dan uzun süren cerrahilerde salin ile şişirilen silindirik ve konik şekilli endotrakeal tüplerin kaf basınçlarını ve postoperatif boğaz ağrısı, bulantı-kusma ve postoperatif analjezik tüketimi üzerine etkilerini karşılaştırmayı amaçladık. Gereç ve Yöntem: Çalışma hastanemiz ameliyathanesinde supin pozisyonda Üroloji, Kadın Doğum ve Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahisi tarafından operasyon planlanan ASA I, II, III risk grubu, 18-65 yaş arası, beklenen operasyon süresi 120 dakikadan fazla olan ve çalışma hakkında bilgilendirilip yazılı ve sözlü onamları alınan 100 hasta üzerinde gerçekleştirildi. Çalışmaya dahil edilen hastaların endotrakeal entübasyon sonrası endotrakeal tüplerinin kafları "kaf manometresi" yardımıyla 25 cm H2O olacak şekilde silindirik kafı salin ile şişirilen hastalar (Grup S, n=50) ve konik kafı salin ile şişirilen hastalar (Grup K, n=50) olmak üzere iki gruba ayrıldı. Tüm hastaların intraoperatif dönemde kalp atım hızı, oksijen saturasyonu, OAB, BİS değerleri, kaf içi basınç değerleri, en yüksek kaf basıncı değerleri, EtCO2, inspire edilen oksijen değeri ve havayolu basıncı değerleri bazal, entübasyon ve entübasyon sonrası 20'şer dakikalık aralıklarla ve ekstübasyondan hemen önce kaydedildi. Bulgular: Grupların kaf basınç değişimi incelendiğinde takip dönemlerinde tüm kaf basıncı değerleri ve en yüksek kaf basıncı değeri Grup S' deki hastalarda Grup K' deki hastalara göre anlamlı olarak yüksekti (p<0,05). Grupların postoperatif boğaz ağrısı değişimi NRS kullanılarak değerlendirilmiş olup, postoperatif 2., 6. ve 24. saatte boğaz ağrsı yutkunma varken ve yutkunma yokken Grup K'daki hastalarda, Grup S'ye göre istatiksel olarak anlamlı düşüktü (p<0,05). Grupların postoperatif 24 saatlik toplam analjezik tüketimleri, Grup K'daki hastaların toplam tramadol tüketimleri Grup S'ye göre istatistiksel anlamlı olarak daha düşüktü (p<0,05). Ayrıca, postoperatif 2. saatte bulantı insidansı Grup S'de Grup K'ya göre anlamlı olarak yüksekti (p<0,05). Sonuç: Supin pozisyonunda uzun süren cerrahilerde silindirik kaflı ETT'lere kıyasla konik şekilli kafa sahip ETT'lerin kullanılması, intraoperatif kaf basınçlarının artışını önlediği, postoperatif boğaz ağrısı insidansını azalttığı ve buna bağlı olarak postoperatif dönemde analjezik tüketimi ve erken dönemde bulantıyı azalttığı sonucuna vardık. Anahtar Kelimeler: konik kaflı endotrakeal entübasyon tüpü, silindirik kaflı endotrakeal entübasyon tüpü, postoperatif boğaz ağrısı, kaf basıncı.