İÇ KONTROL SİSTEMİ İLE KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİNİN FİNANSAL PERFORMANSA ETKİSİ


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Avrasya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Sevda KANCA

Danışman: Engin Dinç

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Son yıllarda akademik çalışmalarda, iç kontrol sistemi (İKS) etkinliği, kurumsal yönetim ilkeleri (KYİ) ve finansal performans konularının yoğun olarak işlendiği görülmektedir. Ancak, bu konuda moderatör etkiye ilişkin bir çalışmaya rastlanmamıştır. Dolayısıyla çalışmanın amacı, İKS’nin finansal performans üzerindeki başarısında, kurumsal yönetimin moderatör (düzenleyici) etkisinin bulunup bulunmadığını tespit etmektir. Bunun için, kurumsal yönetim endeksindeki şirketler üzerinde bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Kapsama giren şirketlerin İKS etkinliklerini ölçmek için, anket yöntemi kullanılmıştır. Şirketlerin KYİ uygulama etkinlikleri kurumsal yönetim derecelendirme notları kullanılarak belirlenmiştir. Ayrıca, şirketlerin finansal performansları şirketlerin 2018 yılı mali tablolarından ve çeşitli finansal veri tabanlarından elde edilmiştir.
Araştırmanın amacı çerçevesinde, öncelikle konuyla ilgili kavramsal çerçeve ortaya konulduktan sonra, literatür ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Araştırmanın analiz kısmında ise, İKS, KYİ ve finansal performans arasındaki ilişkiyi incelemek için korelasyon analizi yapılmıştır. Elde edilen veriler sonucunda, İKS etkinliği ile KYİ etkinliğinin şirketlerin finansal performansı üzerindeki etkisi ayrı ayrı regresyon analizi ile ölçülmüştür. Son olarak, iç kontrolün finansal performans üzerindeki başarısına kurumsal yönetimin moderatör etkisi regresyon analiziyle ölçülmüştür.
Araştırma sonucunda, şirketlerde İKS’nin oldukça etkin, KYİ’nin uygulama başarısının yüksek olduğu, İKS etkinliği ile finansal performans arasında pozitif ve güçlü bir ilişki olduğu ve KYİ ile finansal performans arasında çok zayıf bir ilişki tespit edilmiştir. Araştırmanın ana amacı doğrultusunda ise, İKS’nin finansal performansa etkisinde KY’in moderatör etkisinin olmadığı sonucuna varılmıştır. Teorilere bakıldığında, İKS’nin finansal performansa etkisinde KY’in katkısı olduğu düşünülür. Dolayısıyla bu sonucun araştırılması gerekir. Bu durum çalışmanın özgünlüğüne katkı sağlamaktadır.
Anahtar Kelimeler: Kurumsal Yönetim, İç Kontrol Sistemi, Finansal Performans, Moderatör Etki.