Kafes ve Çerçeve Taşıyıcı Sistemlerde Titreşim Verileri Kullanılarak Optimizasyon Tabanlı Hasar Tespiti


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Leman Dilara Sepil

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Korhan Özgan

Eş Danışman: Volkan Kahya

Özet:

Yapıların güvenli, dayanıklı ve uzun ömürlü olmasını sağlamak için yapı sağlığının düzenli olarak izlenmesi büyük önem taşımaktadır. Dolayısıyla, yapıların kullanım süresi boyunca maruz kaldıkları yükler ve çevresel etkiler altında olası hasarlara karşı belirli aralıklarla kontrolü gerekmektedir. Bu bağlamda, optimizasyon algoritmaları kullanılarak titreşim verilerine dayalı hasar tespit yöntemleri öne çıkmış olup, üzerinde araştırmaların devam ettiği yenilikçi yaklaşımlar arasında yer almaktadır.

Bu çalışmada, kafes ve çerçeve taşıyıcı sistemlerde titreşim verileri kullanılarak optimizasyon tabanlı bir hasar tespit yöntemi önerilmektedir. Önerilen yaklaşımda, yapılar SAP2000 yazılımında modellenerek elde edilen modal analiz sonuçları SAP-OAPI özelliği sayesinde MATLAB ortamına aktarılmakta ve Öğretme-Öğrenme Tabanlı Optimizasyon (TLBO) algoritması ile amaç fonksiyonu minimize edilerek göz önüne alınan yapının durumunun referans duruma benzetilmesine çalışılmaktadır. Analiz sonucunda hasarlı elemanlar ve hasar şiddetleri tespit edilmektedir. Yöntem, 47 elemanlı çelik düzlem kafes sistem, 36 elemanlı çelik uzay kafes sistem ve 24 elemanlı üç boyutlu betonarme çerçeve sistem örnekleri üzerinde gürültülü ve gürültüsüz ortam koşullarında test edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, önerilen yöntemin hasar tespitinde yeterli doğruluk ve güvenilirlik sağladığını göstermektedir. Titreşim verilerine dayalı hasar tespit yöntemlerinin yapıların güvenliğini sağlamada etkin bir araç olarak kullanılabileceği değerlendirilmiştir.