KOLOREKTAL KANSERDE EPİGENETİK BİR ÇALIŞMA: LINE1 RETROTRANSPOZONUNDA 5’ UTR METİLASYON DEĞİŞİMLERİNİN ARAŞTIRILMASI


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Temel Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Fatımatüzehra Şipşak

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Ali İrfan Güzel

Eş Danışman: Tuba Dinçer

Özet:

Dünyada kanser ölümlerinin önde gelen nedenlerinden biri de kolorektal kanser olup genetik ve epigenetik değişikliklerin birikimi sonucu meydana gelmektedir. Epigenetik değişikliklerden biri olan DNA metilasyonu, genomik kararlılık ve gen ifadesinin düzenlenmesinde anahtar bir mekanizma olarak tanımlanmıştır. Genomun çoğunluğunu oluşturan tekrar dizilerinde meydana gelen DNA metilasyon içeriğindeki bir azalma, çeşitli malignansilerin oluşumu ile ilişkilendirilmiştir. İnsan genomunun yaklaşık %17'sini oluşturan LINE-1 tekrar dizileri, DNA metilasyon ölçümü bağlamında en çok ilgilenilen dizidir. Bu çalışmada kolorektal kanserde, LINE-1 5’ UTR’sinin metilasyon durumunun incelenmesi amaçlandı. Kolorektal kanser teşhisi konmuş hastalara ait normal ve tümör arşiv dokusundan DNA izolasyonu yapıldı. LINE-1 5’ UTR’sinin belirlenen altı farklı bölgesi özel olarak tasarlanmış primer setleri kullanılarak PCR ile çoğaltıldı. Sonrasında CG dinükleotitlerindeki metilasyon değişimini değerlendirmek amacıyla HRM analizi yapıldı. 1. bölgenin analizinde normal ve tümörlü dokular arasında anlamlı bir fark bulundu (p<0.001). Sonuç olarak, bu bölgenin kolorektal kanser olgularında ve kanserleşme sürecinde metilasyon seviyesindeki azalmanın belirlenmesinde biyobelirteç olarak kullanılabileceği düşünülmektedir.