Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Sevda Özdemir Kol
Danışman: Melek Öksüz
Özet:"Tanzimat Sonrası Osmanlı Toplumunda Çocuk" başlıklı yüksek lisans tezi olarak yapılan bu çalışmanın amacı, 1839-1922 yılları arasında Osmanlı toplum hayatında çocuğun yerini incelemektir. Tez çalışmamız için seçilen tarih aralığı, Osmanlı Devleti'nde köklü reformların meydana geldiği, toplumda ailenin yaşayış ve birbirleri ile olan ilişkilerinde Batı'dan etkilendiği bir dönemi ifade eder. Bu tezin konusu, Osmanlı toplumunda çocuğun hayatı, eğitimi ve sosyal hayattaki yeridir. Bu doğrultuda Türk ve İslam anlayışına göre aile kurumunun temel amacı olan, insan soyunun devamını sağlayan çocuğun, Tanzimat ile başlayıp Cumhuriyet'e kadar geçirdiği değişim olgusunu ve aile kurumu içindeki yerini ortaya koyabilmektir. Osmanlı döneminde çocuk konusunu araştırırken karşılaşılan en önemli sorun kaynakların yeterli olmamasıdır. Kaynaklarda çocukların günlük yaşamları, yetişme tarzları, aile ve toplumdaki yeri konusunda bilgiler sınırlıdır. Bu sınırlılık bu alanın boş kalmasına sebep olmuş, yeterli bilgi alma açısından araştırmamızı zorlaştırmıştır. Çalışmamızla bu boşluğu biraz olsun doldurmaya gayret ettik. Araştırma yapılırken, arşiv belgeleri, dönemin dergileri ve araştırma eserler taranarak inceleme yoluna gidilmiştir. "Tanzimat Sonrası Osmanlı Toplumunda Çocuk" isimli tez çalışması, giriş kısmını takiben üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm, "Osmanlı Ailesinde Çocuk" başlığı taşımakta olup burada ailenin temel taşı olan çocuğun dünyaya gelmesiyle başlayan sevinç ve isim koyma telaşı çocuğun cinsiyeti ile şekillenmektedir. Tezin ikinci bölümü olan "Osmanlı Devleti'nde Çocukların Eğitimi" kısmında çocuğun okuma yaşı geldiğinde mektebe gönderilme süreci işlenmiştir. Tezin üçüncü bölümü olan "Osmanlı Devletinde Çocuğun Sosyal Hayatı" adlı kısımda kimsesiz çocuk problemi ve Osmanlı toplumunda çocuğun sosyal hayatı konusu işlenmiştir. Osmanlı'nın son dönemlerinde iyice belirginleşen kimsesiz çocukların yaşamış olduğu sıkıntıları çözmede fakir halk ve vakıflar yetersiz kalmıştır. Bu alanda Devlet, yetimhaneler kurarak bu problemleri çözme yoluna gitmiştir. Osmanlı toplumunda çocukların nasıl giyindikleri, nelerle oynadıkları, sosyal yaşamlarını nasıl sürdürdükleri anlatılmaktadır.