Tarihi çevrede saydam eklerin kullanıcı üzerindeki etkileri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Yeşim KIRIMLIOĞLU

Danışman: Derya Elmalı Şen

Özet:

Mimari birikimin ifadesi olan tarihi çevreler, kimliği zedelenmeden çağının gerekliliklerine uygun şekilde korunmalıdır. Bu amaç doğrultusunda, çağdaş eklerin tasarımında sıklıkla başvurulan bir araç olarak saydamlık, eski ve yeni arasında köprü kurarak hem tarihi yapının kimliğini korumasına hem de çağdaş ekin kendi kimliğini ortaya koymasına imkân tanır. Saydam bir ek yapı tasarımı söz konusu olduğunda, eski ve yeni arasındaki uyum kadar kullanıcıların da yapıyı benimsemesi önemlidir. Bu durumda mimarlar kadar yapıyı kullanacak olan kişilerin de düşünceleri önem kazanmaktadır. Çalışmanın amacı, tarihi çevrede saydam eklerin mevcut yapıyla olan uyumunu ya da zıtlığını tasarım ilkeleri, kriterleri ve yaklaşımları bağlamında irdelemek, farklı kullanıcı grubu üzerindeki etkilerini tespit etmektir. Bu doğrultuda Mimarlık ve Mimarlık Dışı kullanıcı gruplarına bir anket uygulanmıştır. Sonuçta, tarihi çevrede saydam eklerin etkisinin Mimarlık grubunda anket öncesi ve sonrasında genellikle olumlu olduğu; Mimarlık Dışı grubunda ise anket öncesi olumsuz iken sonrasında olumlu (mimarlığa göre çekimser) yöne değişim kaydettiği görülmektedir. Saydam ekler tarihi yapıya uygun bir şekilde tasarlandığı sürece zıt yaklaşımda bile olsa kullanıcı tarafından olumlu algılanabilmekte ve tercih edilebilmektedir.