İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE UYUMLU SÜRDÜRÜLEBİLİR PLANLAMA: TR90 DOĞU KARADENİZ BÖLGE DEĞERLENDİRMESİ

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZÜLAL AYDOS

Danışman: Şeyda Bülbül Arıoğlu

Özet:

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE UYUMLU SÜRDÜRÜLEBİLİR PLANLAMA: TR90 DOĞU KARADENİZ BÖLGE DEĞERLENDİRMESİ

İklim değişikliği; değişen ve gelişen dünyayı tehdit eden başlıca küresel çevre sorunlarından biridir. Bu sorun, öngörülemeyen nüfus artışı, doğal kaynakların üretim tüketim dengesinin bozulması ve yaşanabilirliği etkilemektedir. Son zamanlarda artan çeşitli doğal afetler ve salgın hastalıklar değişen dengenin en önemli göstergelerinden bazılarıdır. Bölgesel ve kentsel alanlar bu değişimin en büyük nedeni olmakla birlikte mağduru da konumundadır. Kentler geliştikçe çeşitlenen insan faaliyetleri, doğaya zarar verici problemleri ortaya çıkarmaktadır. İklim değişikliğinin hız kazanması ile canlıların yaşamını ve sağlığını etkileyen olumsuzluklar karşısında büyük endişe duyulmaktadır. Konunun önemi arttıkça, ulusal ve uluslararası çalışmalar, sürdürülebilirlik çerçevesinde iklim değişikliğine uyum ve azaltım uygulamalarına odaklanmaktadır. Türkiye’de iklim değişikliği etkilerinin, bölgesel ve kentsel ölçekte, mekânsal özellikler doğrultusunda farklılaşarak yansıması beklenmektedir. TR90 Doğu Karadeniz Bölgesi’nde iklim değişikliğinin etkileri ile yağışlar artacaktır. Buna paralel olarak sel ve taşkınların sayısında da artışlar yaşanacaktır.

Bu tezin amacı iklim değişikliğinin bölgesel ve kentsel alanlarla etkileşimini ortaya koymak, TR90 Bölgesi’ne etkilerini analiz etmek, üretilebilecek öneri stratejileri şehir ve bölge planlama disiplini kapsamında belirlemektir. Bu doğrultuda öncelikle iklim değişikliği kavramının sürdürülebilirlik ile ilişkisi ortaya konularak Türkiye’deki yansımaları ve konunun literatürde ele alınışı bölgesel ölçekte irdelenmektedir. Konu kapsamında TR90 Bölgesi’ndeki araştırmaların yetersizliği sebebiyle bölge çalışma alanı olarak belirlenmiştir. İklim değişikliğinin bölgedeki boyutları analizler ile ortaya konularak planlama hiyerarşisinde mevcut stratejilerin neler olduğu saptanmaktadır. Yetersiz olduğu görülen stratejiler, öneriler geliştirilerek kapsamlı hale getirilip daha iyiye nasıl ulaşılabileceği üzerinde tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler: İklim değişikliği, Sürdürülebilirlik, Bölgesel ölçek, TR90 Bölgesi