Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ELİF ÖZTÜRK GÜL
Danışman: Mustafa Kavraz
Özet:
Ofis
yapılarındaki iç mekânlarda çeşitli görsel eylemler gerçekleştirildiği için, bu
mekânların aydınlatma tasarımında uygun düzenler oluşturularak görsel konforun
sağlanması önem taşıyan bir konudur. Dünyada ve ülkemizde, aydınlatmada
harcanan enerjinin büyüklüğü nedeniyle özellikle ofis yapılarındaki ana
mekânlar gibi gün boyu ve uzun süreli kullanılan hacimlerde, etkin enerji kullanımı
da son derece önem taşımaktadır. Bu çalışmada, ofislerde doğal ve yapay aydınlatma
tasarım parametrelerinin görsel konfor ve enerji tüketimine etkilerini
belirlemeye yönelik bir yaklaşımın geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç
doğrultusunda ilk olarak Trabzon İli kapsamında, üç farklı boyutta ve farklı
yüzey yansıtma katsayılarında ofis hacimleri DIAlux evo simülasyon programında
modellenmiştir. Ofis hacimlerinde aydınlatma tasarım parametrelerine ilişkin
değişkenler, yapay aydınlatma için; ışık akısı, lamba gücü, etkinlik faktörü,
lamba türü, aydınlatma biçimi ve aygıtların yansıtıcılığı, doğal aydınlatma
için; pencere biçimi, camın ışık geçirgenliği, güneş kontrol elemanı ve
yönlenme olarak belirlenmiştir. Geliştirilen senaryolar doğrultusunda simülasyon
programında hesaplamalar yapılmıştır. Elde edilen veriler SPSS programına
aktarılarak istatistiksel analizler yapılmıştır. Regresyon analizi yöntemiyle
üç farklı büyüklükteki ofis hacimlerinde yapay aydınlatma için görsel konfor ve
enerji etkinlik değerlerini, doğal aydınlatma sistemleri için mekânlarda
günışığı performansını yaklaşık olarak tahmin eden regresyon eşitlikleri elde
edilmiştir. Veriler ayrıca çıkarımsal
istatistik yöntemleri ile analiz edilerek değerlendirmeler yapılmış, optimum
sonucu sunan tasarım parametrelerinin değer aralıkları belirlenmiştir. Bu veriler doğrultusunda, kullanıcılar için
uygun tasarım seçeneklerinin oluşturulması ya da bir aydınlatma düzeninin
iyileştirilmesi sürecinde kullanılabilecek alternatifler sunulmuştur. Son aşamada, yapay ve doğal aydınlatma
değişkenleri doğrultusunda bütünleşik aydınlatma senaryoları oluşturulmuş ve bu
senaryolar için yıllık aydınlatma enerjisi gereksinimleri hesaplamıştır.