Sıçanlarda siklofosfamid ile indüklenen nefrotoksisiteye karşı rosmarinik asit'in etkileri

Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Temel Tıp, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DİLAN ÇETİNAVCI

Danışman: Engin Yenilmez

Özet:

Sıçanlarda Siklofosfamid İle İndüklenen Nefrotoksisteye Karşı Rosmarinik Asit’in Etkileri

Bu çalışmada, siklofosfamid (CP) ile oluşturulan böbrek hasarına karşı rosmarinik asit (RA)’in koruyucu etkisi araştırıldı. Bu amaçla histopatolojik ve biyokimyasal değerlendirilmeler yapıldı. 18 adet Spraque Dawley cinsi erkek sıçan, Sham, CP ve CP+RA olmak üzere rastgele 3 gruba ayrıldı. Sham grubuna, deneyin 1. gününden itibaren 8 gün boyunca gavaj ile serum fizyolojik (SF) verildi ve deneyin 8. günü intraperitoneal olarak SF uygulaması yapıldı. CP grubuna 1. günden 8. güne kadar gavaj yoluyla SF verildi ve deneyin 8'inci gününde intraperitonal olarak tek bir doz 200 mg/kg CP uygulandı. CP+RA grubuna ilk günden itibaren 8 gün süreyle 100 mg/kg RA gavaj ile ve 8. günde intraperitoneal olarak 200 mg/kg CP verildi.

Deneyin 9. günü kan tüplerine sıçanların kanları alındı ve sıçanlar sakrifiye edildi. Çıkarılan her sol böbreğin yarısı, fiksasyon ve histolojik değerlendirmeler için %10 formalin çözeltisine alındı. Sol böbreğin diğer yarısı biyokimyasal değerlendirmeler için SF ile yıkandı, eppendorf tüpüne alındı ve -80°C'lik derin dondurucuda saklandı. Sağ böbrek materyali de ikiye ayrıldı, bir yarısı formalin fiksatifine, diğer yarısı Bouin fiksatifine alındı ve doku takibi yapıldı. Böbrek doku örnekleri, ışık mikroskobik değerlendirme için hematoksilin ve eozin (H&E), Masson trikrom ve periyodik asit-Schiff (PAS) boyama yöntemleri ile boyandı. Derin dondurucuda saklanan böbrek dokusu örneklerinin MDA, SOD, CAT değerlendirmeleri yapıldı. Kan serum örneklerinde BUN ve kreatinin ölçüldü.

Histopatolojik değerlendirmelerde CP grubunun böbrek kesitlerinde tübüler atrofi, glomerüler hasar, vasküler konjesyon, interstisyel inflamasyon, vakuolizasyon, tübül epitelinde dökülmeler, lökosit infiltrasyonu ve hiyalin madde birikimi gözlendi. Bu bozukluklar, CP+RA grubunda CP grubuna göre anlamlı olarak azaldı. Masson trikrom boyamada, CP grubuna ait böbrek kesitlerinde yer yer hafif düzeyde intertübüler kollajen artışı saptandı; CP+RA grubuna ait böbrek dokusunda CP grubuna kıyasla, intertübüler alandaki kollajen miktarında anlamlı derecede azalma belirlendi. PAS boyalı kesitlerde, CP grubunda tübüler epitelde yaygın dökülme ve vakuolizasyon gibi patolojik bulgular saptandı. Bu bozukluklar, CP grubuna göre CP+RA grubunda azaldı.

Bulgularımız, CP’nin sıçan böbreğinde histopatolojik hasarlar oluşturduğunu ve RA tedavisinin CP’nin oluşturduğu bu bozuklukları nispeten düzelttiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Rosmarinik asit, Siklofosfamid, Toksisite, Böbrek, Oksidatif stres