Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, --, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Merve Bayrak
Danışman: Aysun Aydın Sancaroğlu
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Batı dünyası ile ilişkiler birçok yenilik gibi ütopya ve bilim kurgu edebi türlerini de Osmanlı Edebiyatına kazandırmıştır. Ütopyalar ve bir başka düş ürünü ve gelecek tahayyülü olan bilim kurgu eserleriyle taşıdıkları benzerlik sebebiyle iç içe geçerler. Bu sebeple bilimsel içerikli ve fenne dayalı anlatıları içeren bu yazın türleri 'Fenni Edebiyat' başlığı altında toplanmıştır. Ütopyalar 'yok yer' 'olmayan yer' 'olması düşlenen yer' 'hayali ülke' gibi kavramlar kullanılarak tanımlanan, 'mekân' üzerinden yola çıkılarak aktarılan düşünceler ya da aktarılmak istenen siyasal ve toplumsal düşünce ve idealin bir mekânda varlık bulduğu anlatılardır. Ütopya örneklerine bakıldığında yeniden ele alınıp değerlendirilen toplum yapısı, öncelikle kent tasvirleriyle, yeni yaşam koşulları ve mekân algılarıyla başlar. Mekânın söz konusu olduğu her ürün mimarlık ile de ilişkili olmaktadır. Çalışma kapsamında ütopya ve bilim kurgu türlerinin ortaya çıkışı, gelişimleri, doğu kültürüne yansımaları ve Osmanlı Edebiyatında varlık bulma süreci irdelenmiştir. Ardından, Fenni Bir Roman Yahut Amerika Doktorları, Rüyada Terakki ve Medeniyet-i İslamiyeyi Rüyet ve Başka Dünyalarda Canlı Mahlûkat Var Mıdır? Adlı eserler incelemek için seçilerek mekânsal anlatımları üzerine nitel ve nicel araştırma yöntemleriyle analizi yapılmıştır.