TÜRK ÇAYLARININ AKTİF BİLEŞENLERİ, GIDA VE KOZMETİK SEKTÖRÜNDE KULLANIMI


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gıda Mühendisliği, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÜLSÜM MERVE BOYRACI

Danışman: Oktay Yıldız

Özet:

Bu çalışma, konsantre çay ekstraktı içeren ağızda dağılan film ve çay tohumu yağı ile çay ekstraktı içeren krem ve sıvı sabun formülasyonlarının geliştirilmesi olmak üzere iki ana aşamadan oluşmaktadır. Yüksek biyoaktiviteye sahip çay ekstraktı eldesi için klasik, ultrasonik destekli ve mikrodalga destekli ekstraksiyon teknikleri ile üç farklı çay:su oranı, sıcaklık ve süre ile çalışılmıştır. Ekstraktların toplam fenolik madde ve antioksidan analizlerine göre optimum parametreler klasik ekstraksiyon 1:10 çay:su, 100°C ve 16 dakika, ultrasonik destekli ekstraksiyon 1:10 çay:su, 60°C ve 24 dakika ve mikrodalga destekli ekstraksiyon 60°C ve 40 saniye bulunmuştur. Her bir yöntem için seçilen ekstraktların konsantreleri (40ºBriks) %10 ve %15 oranında ağızda dağılan film formülasyonuna eklenmiş, filmlerin fiziksel, kimyasal, mikrobiyolojik ve duyusal özellikleri depolama öncesi ve sonrasında değerlendirilmiştir. Farklı oranlarda çay tohumu yağı içeren krem ve sıvı sabun formülasyonları farklı stres koşullarında hızlandırılmış stabilite testine tabi tutularak fiziksel, kimyasal, mikrobiyolojik ve duyusal analizleri gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonuçlarının özellikle konsantre çay ekstraktlı ağızda dağılan filmlerin ve çay tohumu yağı içeren sıvı sabunların ülkemizde ilk defa çalışılıyor olması bakımından önemli olduğu düşünülmektedir.