CAPOEIRA YAPAN ÇOCUKLARDA KASIN MORFOMETRİK ÖZELLİKLERİNİN, KAS GÜCÜNÜN, VÜCUT ANTROPOMETRİSİNİN, DİNAMİK DENGENİN, SÜRELİ PERFORMANSIN VE EMOSYONEL DURUMUNUN İNCELENMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Arife Gülşen Öksüz

Danışman: Arzu Erden Güner

Özet:

Dünyada dövüş sanatı olarak yaygınlaşmakta olan capoeirada alt ekstremite mobilitesi ve üst ekstremite stabilitesi öne çıkmaktadır. Fiziksel komponentleri içermesinin yanısıra dans, akrobasi ve müzik gibi kognitif parametreleri içermesi sebebiyle emosyonel durum üzerinde de etkilidir. Uygulayıcıların capoeiraya özgü müzik aletlerini çalabilmeleri capoeiranın özgün yanlarından biridir. Bu özelliklerinden yola çıkarak capoeira oyuncularının kas yapısı ve gücü, denge, aerobik kapasiteleri ve emosyonel durumları bir fiziksel aktivite programında yer almayan sağlıklı çocuklardan farklı olabilir. Bu çalışmada capoeiranın çocuklarda kas morfometrisi, vücut antropometrisi, dinamik denge, süreli performans ve emosyonel duruma etkisinin incelenmesi amaçlandı. Çalışma, Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Trabzon Axè Capoeira Akademisi’ne kayıtlı 8-12 yaş aralığındaki 12 çocuk (yaş ortalaması=9,67±1,30 yıl) ve bir düzenli fiziksel aktivite programında yer almayan sağlıklı 9 çocuk (yaş ortalaması=9,33 ±1,00 yıl) ile prospektif olarak gerçekleştirildi. Katılımcıların sosyodemografik verileri ve antropometrik ölçüm sonuçları kaydedildi. Kas morfometrisi ultrasonografik ölçümler ile, kas gücü izokinetik ölçümlerle, dinamik denge durumları Fonksiyonel Uzanma Testi ile, süreli performans düzeyleri 6 Dakika Yürüme Testi ile, emosyonel durumları Çocuklar için Duygu Düzenleme Ölçeği (ÇDDÖ) ile değerlendirildi. Gruplar morfometrik ve antropometrik özellikler bakımından benzerdi (p>0.05). Ekstansor izokinetik kas gücü, fonksiyonel uzanma testi ve ÇDDÖ heyecan alt boyutu sonuçları capoeira yapan grupta anlamlı düzeyde daha iyi bulundu (pextsağ=0,008, pextsolt=0,001, pfut=0,025, pheyecan=0,029). Bu çalışma capoeira yapan çocukların dinamik denge, alt ekstremite kas gücü ve emosyonel durumlardan heyecan yönetiminin yapmayan çocuklardan daha iyi düzeyde olduğunu ortaya koydu. Capoeiranın vücut yapı ve fonksiyonlarından morfometrik ve antropometrik özelliklerini içeren daha fazla çalışma yapılmasına katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler: Antropometri, denge, emosyonel durum, kas ultrasonografi, süreli performans.