Kamu harcamaları ve kamu gelirleri arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği (1980-2005)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, ekonometri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Özge Barış

Danışman: Rahmi Yamak

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Günümüzde neredeyse bütün ülke ekonomileri kronik bütçe açığı problemi ile karşı karşıyadır. Türkiye'de de bütçe açıkları son yıllarda oldukça büyük boyutlara ulaşmıştır. Bütçe açığı sorununu çözmek için bazı iktisatçılar vergilerin artırılmasını (azaltılmasını) savunurken bazı iktisatçılar ise harcamaların azaltılması gerektiğini ileri sürmüştür. Bu iki alternatif hipotezden hangisinin Türkiye örneğinde geçerli olabileceğini belirlemek, her şeyden önce kamu harcamaları ve kamu gelirleri arasındaki kısa ve uzun dönem ilişkilerinin tespitini zorunlu kılmaktadır. Bu çalışmada Türkiye'nin 1980-2005 dönemi için, gerek toplam gerekse alt kalemler bazında kamu harcamaları ve gelirleri arasındaki ko-entegrasyon ve nedensellik ilişkisi incelenmiştir. Analiz sonucunda toplam kamu harcamaları ve toplam gelirler arasında ve alt kalemler itibariyle cari harcamalar ve vergi gelirleri arasında uzun dönemde ilişki olmadığı görülmüştür. Nedensellik analizi sonucunda ise toplam kamu harcamaları ve gelirleri ile alt kalemler bazında vergi gelirleri ve transfer harcamaları arasında herhangi bir nedenselliğe rastlanmamıştır. Harcamaların ve gelirlerin diğer alt kalemlerinden cari harcamalar ile vergi gelirleri ve vergi dışı gelirler arasında, yatırım harcamaları ile vergi gelirleri arasında harcama vergi hipotezinin geçerli olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte vergi dışı gelir ile transfer harcamaları ve yatırım harcamaları arasında vergi harcama hipotezinin geçerli olduğu gözlemlenmiştir