Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: KÜBRA YILMAZ
Danışman: Arzu Erden
Özet:
Vardiya sistemi günlük yaşamda vücudun ritmine uymayan bir saat
diliminde çalışma gerekliliğinden dolayı vücut
yapı ve fonksiyonlarını olumsuz etkilemekte, fiziksel ve psikolojik sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Vardiyalı
çalışma sağlık profesyonellerinde de
uyku uyanıklık döngüsünü bozarak uykunun kısalmasına, yorgunluğa, emosyonel
durum bozukluğuna, reaksiyon süresinin
uzamasına ve interoseptif ve eksteroseptif etkilenimlerle karşı
karşıya kalmaktadır. Özellikle sağlık profesyonellerinin vücut yapı ve fonksiyonlarını etkilemesi yönüyle sağlıkları ve
güvenliklerini de olumsuz yönde etkilemektedir. Çalışmanın temel amacı sağlık
profesyonellerinde vardiya sisteminin vücuttaki interoseptif ve eksteroseptif etkilerinin incelenmesidir. Araştırmaya
24-55 yaşları arasında az 2 yıl çalışma deneyimine sahip olan toplam 56 gönüllü sağlık profesyoneli dahil edildi. Katılımcıların sosyodemografik bilgileri araştırmacılar tarafından oluşturulan
sosyodemogrofik veri formu ile, reaksiyon zamanı için Nelson El Reaksiyon testi ve
Psikomotor Uyanıklık Testi
(PC-PVT) ile, yorgunluk durumları
için Chalder Yorgunluk Ölçeği ile, emosyonel durumları
için Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği ile, uyku kaliteleri için Pitsburg Uyku Kalitesi Ölçeği ile, vücut
farkındalık düzeyleri Vücut Farkındalık Anketi ile değerlendirildi. Veriler Statistical Package for Social
Science (SPSS) 22.0 programı ile analiz edildi. Çalışmada vardiya grupları ile
yorgunluk durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulundu
(p<0.05). Diğer değişkenler ile vardiya grupları arasında anlamlı ilişki
yoktu (p<0.05). Bu çalışma sağlık profesyonellerinin vardiya grupları ile yorgunluk
durumları arasında doğrudan ilişkili olup bu sonuç daha çok psikososyal
fonksiyonlarla ilişkili olduğunu ortaya koydu. Çalışmanın farklı alanlarda
çalışan sağlık profesyonelleri ile vardiya grupları arasında uyku kalitesi, reaksiyon zamanı,
vücut farkındalığı, anksiyete ve depresyon ilişkisini incelenmesinin ihtiyaç
duyulduğunu göstermesi bakımından önemlidir.