İç mekânda dijital deneyim tasarımı: Sanat-mimarlık ara kesitinde hibrit mekânlar


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EDANUR FETTAHOĞLU

Danışman: Erkan Aydıntan

Özet:

Yaşamımızın her alanına yansıyan dijital kültür; sanat ve mimarlık disiplinlerini de doğrudan etkilemiştir. Dijitalleşmenin bu disiplinlerde gündeme getirdiği gelişmeler, kullanıcıya dijital bir mekânsal deneyim sunan hibrit mekânların oluşumunun önünü açmıştır. Fiziksel ve dijital gerçeklikler arasında köprü kuran bu mekân türünün tasarım süreci merak konusu olmuş ve araştırmanın çıkış noktasını oluşturmuştur. Amaç, hibrit mekânların tasarım sürecinin ve gelecek potansiyellerinin, ortaya çıkarabileceği olumlu ve olumsuz sonuçların araştırılması; tasarımcılara öngörü oluşturarak bu alanda literatürdeki boşluğun doldurulmasıdır. Multidisipliner bir tasarım süreci sonunda yaratılan hibrit mekânların mimari tasarım bağlamında ele alınmasının gerekliliği yapılan araştırmada yönlendirici olmuştur. Bu doğrultuda, dört aşamada yürütülen araştırmanın hazırlık aşamasında, literatür incelemesi yapılarak araştırmanın kuramsal çerçevesi oluşturulmuştur. Veri toplama aşamasında, proje örneklerinin analizi, tasarım stüdyoları ile görüşmeler ve yerinde tespit çalışması olmak üzere üç farklı kaynaktan veri elde edilmiştir. Veri analizi aşamasında; elde edilen veriler öncelikle ayrı ayrı analiz edilmiş, ardından bir bütün olarak ele alınmış ve irdelenmiştir. Araştırma sonucunda; hibrit mekân tasarım sürecinin mimari tasarım süreci ile benzerlikler taşıdığı ile birlikte; teknoloji hakimiyetinde sürdürülmesi, birçok farklı alandan uzmanın bir arada çalışmasını gerektirmesi, kullanılan araç ve yöntemlerin çeşitliliği ve niteliği bakımından farklılaştığı tespit edilmiştir. İlgili mekân türünün yaygınlaşma potansiyelinin yüksek olduğu ve birçok farklı işleve yönelik tasarlanabileceği sonucuna ulaşılmış; bu bağlamda ortaya çıkabilecek olanakların ve risklerin neler olduğu sorgulanarak tasarımcı ve araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur. Bu çalışma Karadeniz Teknik Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje numarası: FYL-2022-10153