Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Endüstri Mühendisliği, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BUĞRA DAVUT DAŞKIN
Danışman: Kadir Büyüközkan
Özet:
Bu çalışmada, sıra bağımlı hazırlık
süresi bulunan ilişkisiz paralel makine çizelgeleme problemi üzerine
odaklanılmıştır. Melez bir yaklaşım geliştirilerek, ateş böceği algoritması ile
genetik algoritmanın mutasyon, seçim ve çaprazlama operatörleri bir araya
getirilmiştir. Ek olarak, geliştirilen değişken komşuluk arama algoritması
kullanılarak çözüm kalitesi artırılmıştır. Çalışmada kullanılan test verileri
Python programlama dili üzerinde geliştirilen veri üretim programı ile elde
edilmiştir. Geliştirilen melez algoritma MATLAB programlama dili kullanılarak
kodlanmıştır.
Küçük boyutlu veriler için GAMS
üzerinde kodlanan matematiksel model çözümleri, büyük boyutlu veriler için ise benzetimli
tavlama, genetik algoritma ve ateş böceği algoritması metasezgisellerinin
çözümleri, geliştirilen melez yöntemin çözümleri ile kıyaslanmıştır. Elde
edilen sonuçlar, geliştirilen melez ateş böceği algoritmasının sıra bağımlı
hazırlık süresi bulunan ilişkisiz makine çizelgeleme problemlerinin çözümünde
etkili bir yöntem olduğunu göstermiştir.
Geliştirilen algoritma, Kayseri
Organize Sanayi bölgesinde faaliyet göstermekte olan bir fabrikadan alınan
veriler doğrultusunda, gerçek hayat problemine uygulanmıştır. Programla elde
edilen sonuçlar firmadaki mevcut durum ile kıyaslandığında, üretim planlamasına
%12,77 iyileştirme sağlayacağı tespit edilmiştir.