ÇİFT AKTİF KÖPRÜLÜ DA-DA DÖNÜŞTÜRÜCÜ TASARIMI VE METASEZGİSEL ALGORİTMALARLA OPTİMİZASYON TABANLI DENETİMİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EMİRHAN YETER

Danışman: Yahya Danayiyen

Özet:

Bu tez çalışmasında, çift yönlü çift aktif köprülü (DAB) DA-DA dönüştürücünün kontrol performansını artırmaya yönelik kapsamlı bir modelleme, analiz ve optimizasyon süreci gerçekleştirilmiştir. Günümüzde, elektrikli araçların (EA) hızlı şarj altyapısında DAB dönüştürücüler, çift yönlü enerji aktarımı ve izolasyon gibi avantajlarıyla önemli rol oynamaktadır. Bu bağlamda, DAB kontrol performansının artırılması, EA sistemlerini daha güvenilir ve verimli kılmaktadır. Çalışmada kapsamında, DAB dönüştürücünün kontrolü için oransal-integral (PI) ve kesir dereceli oransal-integral (FOPI) denetleyiciler kullanılmış, bu denetleyicilerin parametreleri on farklı metasezgisel algoritma ile optimize edilmiştir. Optimizasyon sürecinde performans kriteri olarak Entegre Zaman Ağırlıklı Mutlak Hata (ITAE) ve Zwe-Lee Gaing (ZLG) amaç fonksiyonları tercih edilmiştir. Sonuçlar, algoritmaların DAB dönüştürücünün kontrol performansı üzerindeki etkilerini ortaya koymak amacıyla karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Bu tez, DAB dönüştürücünün kontrolünde PI ve FOPI denetleyicilere ait kontrol parametrelerinin belirlenmesinde farklı metasezgisel algoritmaların kullanıldığı kapsamlı bir yaklaşım sunmakta olup, bu yönüyle literatüre önemli katkılar sağlamaktadır.